Endotelyal progenitör hücreler ve monositlerin ateroskleroz ve koroner kollateral gelişim ile ilişkisi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Öğrenci: SİNAN ALTAN KOCAMAN

Danışman: MEHMET RIDVAN YALÇIN

Özet:

Endotelyal progenitör hücreler (EPC) vasküler sistemde onarıcı bir role sahiptir. Bu çalışmanın amacı kandaki inflamatuvar hücreler ve EPC hücrelerin, kardiyovasküler risk faktörleri ile birlikte ateroskleroz varlığı ve yaygınlığı ile ilişkisinin araştırılması ve koroner kollateral gelişim üzerine olan etkilerinin incelenmesidir. Çalışmaya koroner arter hastalığı ön tanısı ile koroner anjiyografisi yapılan toplam 119 hasta alındı (ortalama yaş: 59,2 ± 9,3 yıl). Hastalarda inflamatuvar hücreler ve EPC (CD34+KDR+ olarak tanımlanan) hücrelerinin ateroskleroz varlığı, ciddiyeti, yaygınlığı ve kollateral gelişimi üzerine olan etkileri araştırıldı. Hastaların %25’inde (n=30, 55 ± 9 yıl) normal koroner arterler (NKA), %69’unda koroner arter hastalığı (n=82, 61 ± 8 yıl) ve %8’inde iskemik olmayan kardiyomiyopati (n=7, 63 ± 12 yıl) saptandı. Çalışmada koroner arter hastalığı saptanan hastaların %15’ininin koroner arterinde (n=12) <%50 lezyon, %42,5’inin (n=35) %50–90 arası lezyon ve %42,5’inin (n=35) ≥%90 lezyon saptandı. Koroner arter hastalığı olan hastaların periferik dolaşımında daha yüksek inflamatuvar hücre olduğu saptandı (Lökosit, 7150 ± 1599 vs 8163 ± 1588 mm–3, p=0.001; Nötrofil, 4239 ± 1280 vs 4827 ± 1273 mm–3, p=0.021; Monosit, 512 ± 111 vs 636 ± 192 mm–3, p=0.001). Koroner arter hastalığı olan hastaların daha düşük periferik kan EPC hücresine (%0.27±0.15 vs %0.17±0.14, p<0.001 ve 21±15 vs 13±12 mm–3, p=0.004) sahip olduğu saptandı. Kollateral gelişim için değerlendirildiğinde ise iyi kollateral gelişim gurubunda anlamlı olarak daha yüksek EPC (%0.10±0.05 vs %0.22±0.17, p=0.009; 7±3 vs 18±15 mm–3, p=0.003) saptandı. Çalışma bulgularımız EPC’lerin iskemi varlığında yaygın aterosklerozu olan hastalarda bile kemik iliğinden yeterli miktarlarda mobilize olabileceğini göstermektedir. Bu bulgu diğer inflamatuvar hücreleri kemik iliğinden mobilize etmeden spesifik olarak EPC’lerin mobilizasyonunu uyaracak molekülün bulunması için bir dayanak olabilir.