Uzaktan Eğitim ve Etkinliklerle Öğretmen ve Öğrencilerin Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşlerinin Geliştirilmesi: Biyoloji Dersi Örneği.


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatih Serdar Yıldırım

Danışman: SEMRA MİRİCİ

Özet:

Çağımızda bilim; sosyal, kültürel ve ekonomik hayatımızın önemli bir parçası olmuştur. Bu yüzden günümüzde bilimin işleyişi ve bilimin ortaya koyduğu temel fikirler hakkında yeterli bilgiye sahip ve en önemlisi, bilimin ortaya koyduğu bilgi ve tartışmalara eleştirel yaklaşabilen bireylere, yani bilimsel okur-yazar bireylere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bireylerin yetiştirilmesinde önemli katkıları olan öğretmenlerin sahip oldukları bilim ve bilimin doğası anlayışının öğrencilerin düşüncelerini etkileyeceği ortadadır. Bu araştırmanın amacı; 9. sınıf biyoloji dersi müfredatına entegre edilen doğrudan yansıtıcı öğretim yaklaşımına göre hazırlanan, etkinliklerle gerçekleştirilen bilimin doğası öğretiminin; öğrencilerin ve öğretmenlerin bilimin doğasına ilişkin görüşlerine olan etkisinin belirlenmesidir. Ayrıca yine bu çalışmada öğretmenlerin bilimin doğası öğretimi konusunda uzaktan eğitim yoluyla eğitim almalarının bilimin doğasına ilişkin görüşlerine ve öz-yeterliliklerine olan etkisinin belirlenmesidir. Bu amaçla araştırmada ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmaya 2014-2015 Öğretim yılında Konya İli Merkez Meram İlçesinde bir Anadolu lisesinde görev yapan 2 öğretmen ve 114 Anadolu Lisesi 9. sınıf öğrencisi katılmış ve tüm öğretim yılı boyunca devam etmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak BDHGA- Form C (Bilimin Doğası Hakkında Görüşler Anketi), Bilimin Doğası Öz Yeterlik İnanç Ölçeği ve YYG'nin (Yarı Yapılandırılmış Görüşme) yanında Dereceli Puanlama Anahtarı, kullanılmıştır. Araştırmanın nitel verileri içerik analizi, betimsel analiz ve doküman incelemesi ile nicel verileri ise ilişkili örneklemler için t-testi ve ANOVA kullanılarak SPSS 17 paket programı ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen hem nitel hem de nicel bulgulara göre BDÖ konusunda uzaktan eğitim yoluyla eğitim almış öğretmenin sürece dayalı hazırlanan etkinliklerle öğretim yaptığı Deney Sınıfındaki öğrencilerin bilimin doğası anlayışlarının, araştırmaya katılan diğer sınıflardaki öğrencilere göre daha fazla geliştiği görülmüştür. Ayrıca öğretmenin bilimin doğası öğretimi konusunda uzaktan eğitim almasının tek başına bir katkısı olmadığı ancak bu öğretmenin öğretim programına entegre edilen doğrudan yansıtıcı etkinlikleri kullanmasının öğrencilerin bilimin doğası anlayışlarının gelişmesine daha fazla katkı sağladığı görülmüştür. Yine bilimin doğası öğretimi konusunda uzaktan eğitim yoluyla eğitim almanın ve sürece dayalı hazırlanan etkinliklerin öğretmenlerin bilimin doğası öğretimi öz yeterlilik inançlarının gelişmesine olumlu yönde katkı sağladığı belirlenmiştir.