Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: ALİ ÖZCAN
Danışman: FATMA ABİDE GÜNGÖR AYTAR
Özet:Bu araştırma okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 60-72 aylık çocukların ahlaki ve sosyal kural algıları prososyal davranışları ile duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2015-2016 eğitim öğretim yılında Denizli İli Merkezefendi, Pamukkale, Tavas ve Kale ilçelerindeki anasınıfı ve anaokullarına devam eden öğrencilerden basit tesadüfi küme örnekleme yöntemiyle seçilen 60-72 aylık 200 kız ve 223 erkek olmak üzere toplam 423 çocuk ve ailesi oluşturmaktadır. Çocukların; ahlaki ve sosyal kurallarla ilgili algılarını değerlendirmek için "Ahlaki ve Sosyal Kural Algısı Ölçeği", prososyal davranışlarını değerlendirmek için "Prososyal Davranış Ölçeği", duygu düzenleme becerilerini değerlendirmek için "Duygu Düzenleme Ölçeği" kullanılmıştır. Çocukların ve ailesinin demografik özelliklerini belirlemek için "Kişisel Bilgi Formu" kullanılmıştır. Çocukların ahlaki ve sosyal kural algısı, prososyal davranışları ve duygu düzenleme becerilerinin çeşitli değişkenlere göre farklılığı incelenirken; "t" testi, tek yönlü varyans analizi (OneWay ANOVA) kullanılmıştır. Çocukların ahlaki ve sosyal kural algısı, prososyal davranışları ve duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı analizi yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular ışığında; çocukların prososyal davranış ölçeğinin "kendiliğinden" ve "öğretmen istediğinde" koşulundaki "yardım", "işbirliği", "teselli" ve "paylaşma" alt boyutlarından elde ettikleri puan ortalamaları ile ahlaki ve sosyal kural algısı ölçeğinin, "ahlaki kural algısı" ve "sosyal kural algısı" alt ölçeklerinin; "otorite yokluğu," "kural yokluğu" ve "genelleme" alt boyutlarından elde ettikleri puanların ortalamaları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, çocukların prososyal davranışlarının "öğretmen istediğinde" koşulundaki "işbirliği" alt boyutu ile ahlaki ve sosyal kural algısı ölçeğindeki, ahlaki kural algısı alt ölçeğinin; "ceza" alt boyutu arasında pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Çocukların duygu düzenleme ölçeğinin "duygu düzenleme" alt boyutundan elde ettikleri puan ortalamaları ile ahlaki ve sosyal kural algısı ölçeğindeki "ahlaki kural algısı" ve "sosyal kural algısı" alt ölçeklerinin; "otorite yokluğu", "kural yokluğu" ve "genelleme" alt boyutlarından elde ettikleri puan ortalamaları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Duygu düzenleme ölçeğinin "değişkenlik / olumsuzluk" alt boyutundan elde ettikleri puan ortalamaları ile ahlaki ve sosyal kural algısı ölçeğindeki "ahlaki kural algısı" alt ölçeğinin "genelleme"; sosyal kural algısı alt ölçeğinin ise "otorite yokluğu" ve "genelleme" alt boyutlarından elde ettikleri puan ortalamaları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca duygu düzenleme ölçeğinin "değişkenlik/ olumsuzluk" alt boyutu ile ahlaki ve sosyal kural algısı ölçeğindeki ahlaki kural algısı alt ölçeğinin "otorite yokluğu" ve sosyal kural algısı alt ölçeğinin "kural yokluğu" alt boyutları arasında negatif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Çocukların prososyal davranışları ile duygu düzenleme becerileri arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır.