Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Öğrenci: EBRU AVCI
Danışman: CENGİZ DÖNMEZ
Özet:Bu araştırmanın amacı Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin Karakter Eğitimine ilişkin öz-yeterlik düzeylerinin ve görüşlerinin incelenmesidir. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma yöntemden (mixed method) yararlanılmıştır. Nicel boyutta öğretmenlere Karakter Eğitimine İlişkin Öz-yeterlik Ölçeği uygulanmıştır. Nitel boyutta ise, öğretmenlerle Karakter Eğitimiyle ilgili görüş ve uygulamalarına yönelik düşüncelerini almak için görüşme yapılmıştır. Nicel araştırmanın evrenini, 20102011 eğitim-öğretim yılında Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde 8 merkez ilçede bulunan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ilköğretim okullarında görev yapan 872 Sosyal Bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Örneklem bu öğretmenlerin katılımıyla oluşturulan tabakalı örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Örneklem 8 merkez ilçede görev yapan 267 Sosyal Bilgiler öğretmeninden oluşmaktadır. Ayrıca araştırmanın nitel boyutuna yönelik olarak öğretmen çalışma grubunu da, Ankara ili 8 merkez ilçe ilköğretim okullarında görev yapmakta olan 16 Sosyal Bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Verilerin analizinde betimsel ve kestirimsel istatistikî süreçler takip edilmiştir. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin faktörlere göre öz-yeterlik düzeylerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesinde aritmetik ortalama ( ) ve standart sapma (Ss) kullanılmıştır. Ayrıca öz-yeterlik düzeylerinin bağımsız değişkenler açısından farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve bağımsız gruplar t testi kullanılmıştır. Öğretmenlerden görüşme yolu ile elde edilen veriler ise nitel araştırma veri analizi yöntemlerinden biri olan içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlar şunlardır: Sosyal Bilgiler öğretmenleri gerek Karakter Eğitimine İlişkin Öz-yeterlik Ölçeği genelinden gerekse ölçek alt boyutları açısından genel olarak çok yüksek öz-yeterliğe sahiptir. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin ölçeğin alt boyutlarından biri olan Model ve Rehber Olma ile ilgili öz-yeterlik düzeyleri cinsiyete, yaş gruplarına, mesleki kıdeme, eğitim düzeylerine, mezuniyet durumlarına, öğrencilerin ailelerinin sosyo-ekonomik düzeylerine, değerler veya Karakter Eğitimiyle ilgili hizmet içi eğitim alma durumlarına, görev yaptıkları ilçelere göre farklılaşmamaktadır. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin ölçeğin alt boyutlarından biri olan Ahlaki Bir Sınıf Ortamı Oluşturma ile ilgili öz-yeterlik düzeyleri yaş gruplarına, mesleki kıdeme, eğitim düzeylerine, mezuniyet durumlarına, öğrencilerin ailelerinin sosyo-ekonomik düzeylerine, değerler veya Karakter Eğitimiyle ilgili hizmet içi eğitim alma durumlarına göre farklılaşmadığı görülmüştür. Fakat Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin cinsiyetine ve görev yaptıkları ilçelere göre anlamlı bir fark bulunmuştur. Karakter Eğitimine İlişkin Öz-yeterlik Ölçeğinin alt boyutlarından biri olan Değerleri Öğretim Programı Yoluyla Kazandırma ile ilgili Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin öz-yeterlik düzeyleri cinsiyete, yaş gruplarına, mesleki kıdeme, eğitim düzeylerine, mezuniyet durumlarına, değerler veya Karakter Eğitimiyle ilgili hizmet içi eğitim alma durumlarına, görev yaptıkları ilçelere göre farklılaşmamaktadır. Fakat Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin öz-yeterlik düzeylerinin öğrencilerin ailelerinin sosyo-ekonomik düzeylerine göre farklılaştığı görülmüştür. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin ölçeğin alt boyutlarından biri olan Demokratik Bir Sınıf Ortamı Oluşturma ile ilgili öz-yeterlik düzeyleri cinsiyete, yaş gruplarına, mesleki kıdeme, eğitim düzeylerine, mezuniyet durumlarına, öğrencilerin ailelerinin sosyo-ekonomik düzeylerine, değerler veya Karakter Eğitimiyle ilgili hizmet içi eğitim alma durumlarına, görev yaptıkları ilçelere göre farklılaşmamaktadır. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin Karakter Eğitimine İlişkin Öz-yeterlik düzeyleri cinsiyete, yaş gruplarına, mesleki kıdeme, eğitim düzeylerine, mezuniyet durumlarına, değerler veya Karakter Eğitimiyle ilgili hizmet içi eğitim alma durumlarına, görev yaptıkları ilçelere göre farklılaşmamaktadır. Fakat Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin öz-yeterlik düzeylerinin öğrencilerin ailelerinin sosyo-ekonomik düzeylerine göre farklılaştığı bulunmuştur. Görüşme bulgularına göre, Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin Karakter Eğitimiyle ilgili görüş ve uygulamalarına yönelik ifadeleri Model ve Rehber Olmaya, Ahlaki Bir Sınıf Ortamı Oluşturmaya, Değerleri Öğretim Programı Yoluyla Kazandırmaya, Demokratik Bir Sınıf Ortamı Oluşturmaya yöneliktir.