SİRKADİYEN RİTME GÖRE ISINMA ÇEŞİTLERİNİN ÖĞRENCİLERİN (14-16 YAŞ) TEMEL MOTORİK ÖZELLİKLERİİLE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERS TUTUMLARINA ETKİSİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Emre Çavdar

Danışman: Metin Kaya

Özet:

Bu araştırmanın amacı, sirkadiyen ritme göre günün farklı saatlerinde uygulanan aktif ve pasif ısınma yöntemlerinin 14-16 yaş aralığındaki öğrencilerin temel motorik özellikleri ile beden eğitimi ve spor ders tutumlarına etkisini incelemektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden yarı deneysel bir nitelik taşıyan eşleştirilmiş desen kullanılmış olup ön test-son test kontrol grupsuz deneme modeli uygulanmıştır. Araştırma grubunu 2019-2020 eğitim öğretim yılında Niğde il merkezinde bulunan Cumhuriyet Anadolu Lisesinde öğrenim görmekte olan 14-16 yaş aralığındaki 140 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada öğrencilerin demografik bilgilerine ulaşmak için “Kişisel Bilgi Formu”; beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumların ölçülmesi amacıyla Güllü ve Güçlü (2009) tarafından geliştirilen, “Ortaöğretim Öğrencileri için Beden Eğitimi Dersi Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Temel motorik özelliklerden gövde kuvvetinin ölçülmesinde, 30 sn mekik testi, bacak kuvvetinin ölçülmesinde durarak çif adım uzun atlama testi, dayanıklılığın ölçülmesinde, 20 m shuttle run testi, süratin ölçülmesinde, 30 m sürat koşusu testi, sağ ve sol esnekliğin ölçülmesinde, otur eriş testi ve koordinasyonun ölçülmesinde, T drill testi kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 23.00 paket programı ile gerçekleştirilmiş ve İstatistiksel sonuçlar %95 güven aralığında p<0,05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Katılımcıların demografik özellikleri yüzde ve frekans olarak gösterilmiş ve ölçekten almış oldukları ön test ve son test ortalamalarını belirlemek için betimleyici istatistiklerden yararlanılmıştır. Verilerin dağılımının normal olup olmadığını belirlemek amacıyla Shapiro-Wilk testi ile Skewness ve Kurtosis değerlerine bakılmış ve verilerin normal dağılım gösterdiği görülmüştür. Bundan dolayı çalışmanın istatistikleri vi

vii

gerçekleştirilirken parametrik testler kullanılmıştır. Verilerin analizinde grup içindeki ön test ve son test ölçümleri arasındaki farkın anlamlılığını incelemek için Bağımlı Örneklemler t-Testi, gruplar arası farkın anlamlılığını test etmek için Bağımsız Örneklemler t-Testi analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda beden eğitimi ve spor derslerinde uygulanan aktif ve pasif ısınma yöntemleri sonrasında öğrencilerin temel motorik özelliklerine, beden eğitimi ve spor ders tutumlarına yönelik gruplar içi ve gruplar arası önemli farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak; ısınma yöntemlerinin öğrencilerin temel motorik özelliklerini geliştirdiği ve zaman diliminin öğrencilerin temel motorik özelliklerinde bir farklılaşmaya yol açtığı görülmüştür. Sabah saatlerine kıyasla öğleden sonra yapılan ısınma yöntemlerinin temel motorik özelliklere yönelik performansa daha fazla katkı sağladığı belirlenmiştir. Aynı zamanda öğrencilerin beden eğitimi ve spor ders tutumlarının ısınmanın yapıldığı zaman diliminden etkilendiği ve öğleden sonra yapılan ısınmanın öğrencilerin derse yönelik tutumlarını arttırdığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler : Sirkadiyen Ritim, Isınma Çeşitleri, Temel Motorik Özellikler, Beden Eğitimi ve Spor Ders Tutumu