Türkiye'de lojistik faaliyet alanların yer seçimi, ulaştırma modları ile entegrasyonu ve modellenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: ÇAĞLAR TABAK

Danışman: KÜRŞAT YILDIZ

Özet:

Ulaşım maliyetleri ülkelerin ekonomilerini doğrudan etkilemektedir. Ayrıca, ulaştırma maliyetleri enerji kaynakları da dâhil olmak üzere birçok nedene bağlı olarak artmaktadır ve buna bağlı olarak ülkeler, kombine taşımacılık stratejilerini geliştirmeyi amaçlamıştır. Bu çalışmada ulaştırma maliyetlerinin düşürülmesine katkı sağlayacak, Türkiye'de lojistik sektör stratejilerini geliştirerek, ulaştırma türlerinin birbiri ile entegrasyonu ile en ekonomik, seri ve emniyetli taşımacılık için stratejiler belirleneceği, lojistik merkezlerin yer seçimleri için öneriler getirilmesi amaçlanmıştır. 2014 yılında Dünya Bankası tarafından yayımlanan Lojistik Performans Endeksinde ilk üç sırada yer alan Almanya, Hollanda ve Belçika'nın lojistik yapıları yerinde incelenerek 2016 yılında yayımlanan Lojistik Performans Endeksi'nde göz önünde bulundurularak kıyaslama çalışması yapılmıştır. Çalışmada ülkelerin lojistik ile ilgili otoriterlerine yasal ve yapısal durumları ile ilgili sorular sorulmuş, ülkelerin Lojistik Performans Endekslerindeki değerleri Sıra Korelasyon yöntemi ile istatistiksel analiz yapılarak performans kriterlerine etki eden en önemli bileşenler belirlenerek, bu test sonucundaki değerler üzerinden gruplanma yapılarak öncelikli stratejiler belirlenmiştir. Ayrıca Yurtiçi Gayri Safi Milli Hasıla ve altyapı durumu olarak Türkiye'ye çok yakın olan Meksika'nın lojistik altyapısı yerinde incelenmiş ve örnek olarak çalışmada yer verilmiştir. Çalışmada Türkiye'nin mevcut durumu, diğer ülkeler ile kıyaslandı ve yapısal ve mevzuat durum analizi yapılmıştır. Daha sonra Lojistik Performans Endeksindeki sıralamayı etkileyen en önemli faktörlerden birisi olduğu anlaşılan altyapı projelerinin daha stratejik olarak planlanması amacıyla İç Anadolu ve Ege Bölgesi pilot bölge olarak seçilmiştir.. Buna ek olarak bölgedeki mevcut durum analizi yapılarak bölgelerde lojistik alan önerisi yapabilmek için anket çalışması yapılmıştır. Saha çalışması sonucunda, ilk olarak ulaştırma modeli akabinde lojistik model kurularak lojistik alan yer seçimi için öneriler getirilmiştir. Böylece çalışmada, lojistik sektörünün yasal ve yapısal analizi yapıldıktan sonra bu analizin dolaylı parametresi olan ve lojistik sektörünün en önemli maliyet kalemlerinden olan ulaştırma sektörüne destek verecek, lojistik alanların yer seçimi yapılmış ve bu yer seçimi için de alternatif bir model önerisi getirilmesi amaçlanmıştır.