Çeşitli endüstriyel atık maddelerde bazı mikroorganızmaların yüzey aktif özelliklerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: TAYFUN KAYA

Danışman: Belma Aslım

Özet:

Bu çalışmada, Pseudomonas aeruginosa ve Pseudomonas stutzeri türlerine ait toplam 26 adet suş kullanılmıştır. Suşların 12 adeti Çorlu Deresi' den alınan sudan izole edilirken, 14 adeti Batman bölgesindeki petrolle kirletilmiş topraktan izole edilmiştir. İzolatların tanımlamaları 5 ve 42 oC' de gelişme, oksidaz, denitrifikasyon, jelatin hidrolizi, nişasta hidrolizi, pigmentasyon gibi biyokimyasal ve fizyolojik testlerin yanı sıra Analitik Profil İndeks biyokimyasal test kitleri kullanılarak yapılmıştır. Ayrıca tüm izolatların protein profilleri çıkarılarak aralarındaki benzerlikler incelenmiştir. Tanımlamaları yapılan suşlar arasından, besiortamının yüzey gerilimini sırasıyla 29 ve 33 dyne/cm2' ye düşüren ve en yüksek ramnolipid (sırasıyla 287-286 mg/L) üreten P. aeruginosa 78 ve 99 suşlarının yanı sıra, 393 mg/mL ile en yüsek oranda ekzopolisakkarit (EPS) üreten P. stutzeri T3 suşu çalışmalarda kullanılmak üzere seçilmiştir. P. aeruginosa suşlarının besiortamı yüzey gerilimini düşürmesinde etken olan ramnolipidin üretiminde, karbon kaynağı olarak gliserol, rakı fabrikası atığı cibri ve şeker fabrikası atığı melas kullanılmıştır. 379 mg/L ile en yüksek ramnolipid üretimini P. aeruginosa 78 suşunun melas besiortamında üretildiği tespit edilmiştir. Cibrili besiortamında ise herhangi bir üreme görülmemiştir. Melas besiortamının yüzey gerilimini P. aeruginosa 78 suşunun 28 dyne/cm2'ye düşürğü; P. aeruginosa 99 suşunun ise 29 dyne/cm2' ye düşürmüştür. P. aeruginosa 78 ve P. aeruginosa 99 suşları tarafından üretilen ramnolipidin kritik misel konsanrasyonunun sırasıyla 115 mg/L ve 130 mg/L olduğu, ayrıca ramnolipidlerin değişen pH ve sıcaklık koşullarında ise etkinliklerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Ramnolipid üreten suşların EPS üretimlerininde yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ancak EPS üretimi en yüksek olan P. stutzeri T3 suşunun ramnolipid veya benzeri bir yüzey aktif madde üretmediği ve EPS' nin besiortamı yüzey gerilimine etkisinin olmadığı görülmüştür. Ramnolipid ve EPS' nin benzen, n-hekzan, toluen ve ksilol hidrokarbonları üzerine emülsifikasyon aktivitesi ile bu hidrokarbonlar üzerinde suşların hücre yüzey hidrofobisiteleri araştırılmıştır. P. aeruginosa 78 ve 99 suşları tarafından üretilen ramnolipidlerin benzen için (sırasıyla % 68 ve % 69) daha emülsifiyer özellikte olduğu görülmüştür. P. aeruginosa 78, 99 ve P. stutzeri T3 suşları tarafından üretilen EPS' nin ise kullanılan hidrokarbonları % 66-22 arasında değişen oranlarda emülsifiye ettiği belirlenmiştir. EPS' lerin en yüksek toluen için emülsifiyer olduğu (sırasıyla % 66, 54, 44) tespit edilmiştir. P. aeruginosa 78 ve 99 ile P. stutzeri T3 suşlarının hücre yüzeylerinin ise benzen ve toluen hidrokarbonları için daha hidrofob olduğu görülmüştür.