Modern mimari mirasın birikiminin derin öğrenme yöntemleri ile kullanımı: Cinnah Caddesindeki apartmanların yaş ve stil tespiti


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nilüfer ALİHAN

Danışman: Ammar İbrahimgil

Özet:

Günümüzde mevcut yapıların çevre ile ilişkileri ve geçmişleri hakkında pratik bir şekilde bilgi edinmek ve bu yönde çalışma yapmak oldukça zahmetlidir. Bu bağlamda bilgi aktarımının hızlı olabilmesi ve bilginin niteliğinin artması gereklidir. Bu çalışmada özellikle restorasyon ve koruma gibi alanlarda çalışan mimarların verilere hızlı erişebilmesi ve veri geliştirebilmesi için bir derin öğrenme algoritması tasarlanmıştır. Çalışma alanı olarak Ankara ilinin önemli akslarından biri olan Cinnah Caddesi seçilmiştir. Çalışma için Ankara ili başta olmak üzere tüm Türkiye’de yer etmiş önemli mimari dönemler ve mimari eserler incelenmiş ve çalışmanın veri seti için kronolojik olarak sınıflandırılmıştır. Sınıflandırma ve sıralama ile binaların cephe elemanları üzerine çıkarımlar yapılmış ve elde edilen veriler derin öğrenme modelinin eğitim setinde kullanılmıştır. Çalışma eğitim sonrası verilen görselleri analiz ederek belirlenmiş olan sınıflara ve kategorilere göre ayırmakta ve rapor sunmaktadır. Bunu yaparken görselleri analiz etmekte ve öğretilen bilgileri görseller ile çakıştırmaktadır. Tüm bu aşamaların sonucunda görsel üzerinden bina yaşı ve stiline dair ön bilgiler elde edilebilmektedir. Çalışma deneysel bir derin öğrenme metodu olduğundan sistematik çalışması ve geliştirilmesi bu alanda çalışan bireylerin verileri sürekli geliştirmesi ile paraleldir. Bu bilgilerin bireylere kazanımları bulunmaktadır. Özellikle çevre yapılar ile ilişkili çalışmalarda, duyarlı yaklaşım sağlayabilmek ve hızlı, nitelikli bilgilere ulaşabilmek adına gereklidir. Çalışma bireylere bulunduğu doku ile ilgili ön bilgi alma konusunda ve duyarlı yaklaşımlarda bulunma konusunda önemli bir hız kazandırmaktadır.

Anahtar Kelimeler : Derin öğrenme, mimari miras, yapay zekâ, cephe, yapı elemanı, algoritma