Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Kübra Erdem ARSLAN
Danışman: Adnan Sözen
Özet:
Enerji ülkelerin gelişmişlik göstergesidir. Enerji talebi nüfus artışı ve teknolojik gelişmelerle orantılı olarak artmaktadır. 1970’de ortaya çıkan petrol krizi ile birlikte enerji kaynaklarının sınırlı, enerji arzının ise tehlike altında olduğu anlaşılmıştır. Türkiye gelişmekte olan ülkeler arasında olması nedeniyle ekonomisi ve nüfusu hızlı büyümektedir dolayısıyla ülkenin enerjiye olan talebi de artmaktadır. Enerjide %70 dışa bağımlı olunması ve artan enerji fiyatları ekonomiyi doğrudan etkilediği için enerji kaynaklarının verimli kullanılması önem arz etmektedir. Türkiye’deki enerji tasarruf potansiyeli sektör bazlı incelendiğinde; %30 bina sektöründe, %20 sanayi sektöründe ve %15 ulaşım sektöründe olduğu görülmektedir. Enerji tasarruf potansiyelinin en yüksek olduğu bina sektörünün %87’sini de meskenler oluşturmaktadır. Bu çalışmada, 81 ildeki meskenlerin enerji, nüfus, GYSH ve çevre verileri kullanılarak 2019-2020 yılları için 4 farklı model oluşturulmuştur. Veri zarflama analizi (VZA)kullanılarak oluşturulan modeller “enerji tüketimi başına çevresel performans”, “meskenlerdeki enerji tüketim performansı”, “mesken başına düşen enerji tüketim performansı” ve “enerji kimlik belgesi etkinliği performansı”dır. Veri zarflama analizi, çoklu girdi ve çoklu çıktı değişkenleri ile benzer karar verme birimleri için etkinlik değerlendirmesinde kullanılır. Analizde 81 ildeki meskenler kullanılmıştır. VZA’da Etkinlik birimleri, kendi girdileri ile çıktılarını ne ölçüde yaratabildiklerini gösteren skorlardır. Bir ilin skoru 0 ile 1 arasında olabilir. Etkinlik skoru 1 olan karar verme birimleri etkin olarak adlandırılırken, 0 ile 1 arasında skorlanan karar verme birimleri etkin olmayan olarak adlandırılmaktadır. Yukarıdaki verilen model sırasına göre VZA uygulandığında sırasıyla “11-9-21-13” il etkin durumdadır. Etkin illerin kendi içlerindeki performanslarını sıralamak için ise süper etkinlik modelinden yararlanılmıştır. Bu çalışma sonucunda, etkin olmayan bir karar verme biriminin etkin hale gelebilmesi için bazı önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler : Enerji verimliliği, veri zarflama analizi, meskenlerde enerji tüketimi