Diyabetik ratlarda topikal trombosit kökenli büyüme faktörü'nün yara dokusu oksidatif olayları üzerine etkisinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: SİBEL GÖKŞEN

Danışman: ŞULE COŞKUN CEVHER

Özet:

Diyabette yara iyileşmesindeki gecikmenin en önemli nedenleri arasında büyüme faktörü salınımının azalması, büyüme faktörü yıkımının ve oksidatif stresin artması bulunmaktadır. Trombosit kökenli büyüme faktörü (PDGF) yara iyileşmesinin tüm evrelerinde görev alan en önemli büyüme faktörlerinden biridir. Bu çalışmada, streptozosin ile diyabetik hale getirilmiş ratlarda oluşturulan dorsolateral kesi yaralarına topikal olarak uygulanan PDGF'nin, yara iyileşmesi sürecinde yara dokusundaki oksidatif olayların zamana bağımlı etkilerini incelemek amaçlanmıştır. Çalışma da 200-250 g ağırlığında 42 adet Wistar-Albino dişi rat kullanıldı. Ratlar, streptozotosin ile diyabetik hale getirildi. Diyabetik ratlar kontrol grubu (n=6), tedavisiz grup (n=12), kitosan uygulanan grup (n=12) ve kitosan+PDGF uygulanan grup (n=12) olmak üzere 4 gruba ayrıldı. Kontrol grubu hariç tüm ratlarda anestezi altındayken sırtta orta hattın iki yanında eksizyonel kesi yaraları oluşturuldu. PDGF uygulanan gruplardaki ratların yaralarına her gün birer kez topikal yolla kitosan jel içerisinde PDGF-BB (7 ng/ml) uygulandı. Kitosan grubunda ise aynı miktarda kitosan jel uygulandı. Uygulamalardan sonra iyileşmenin 3 ve 7. günlerinde ratlar feda edildi. Çıkarılan yara dokularının tiyobarbitürik asit reaktif türleri (TBARS), glutatyon (GSH), nitrik oksit (NOx), askorbik asit (AA) seviyeleri ve süperoksit dismutaz (SOD) aktivitesi spektrofotometrik yöntemle ölçüldü. Sonuçlar aritmetik ortalama ± standart sapma olarak ifade edildi ve Mann-Whitney U testi ile değerlendirildi (p<0,05). Topikal PDGF-BB uygulamasının yara iyileşmesinin erken evresinde yara dokusu TBARS seviyesini ve enzimatik olmayan antioksidan seviyelerini arttığı tespit edilmiştir. NOx seviyesinin ise erken evrede azaldığı, ileri evrede ise arttığı tespit edilmiştir. Bu bilgiler ışığında, diyabetli yaralara uygulanan PDGF-BB'nin iyileşmenin erken evresinde oksidatif denge üzerine etkili olduğu söylenebilir.