Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Besime BİLMEZ
Danışman: AYŞE DİLEK ÖĞRETİR ÖZÇELİK
Özet:Bu araştırmanın amacı, Bingöl İl Merkezinde Yaşayan 1116 Yaş Arasındaki Ergenlerin Soyut İşlem Düşüncelerinin İncelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya Araştırma örneklemini tam örnekleme yöntemi ile seçilmiş olan Bingöl ilindeki ilköğretim ikinci kademe ve ortaöğretimde öğrenim gören (425 kız, 465 erkek) 890 ergen dâhil edilmiştir. Araştırmada ergenler hakkında gerekli bilgileri toplayabilmek için araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, ergenlerin soyut düşüncelerini değerlendirmek amacıyla Öngen (1995) tarafından geçerlilik ve güvenirliği saptanan Arlin Formel Akıl Yürütme Testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda soyut düşüncede cinsiyet (kızlarda 11.48, erkeklerde 11.80) etkenine bağlı olarak anlamlı farklılıklar olmadığı görülmüştür. Cinsiyetlere göre bilişsel gelişim düzeylerine bakıldığında çok az öğrencinin soyut düzeye ulaştığı görülmekle birlikte bir çoğunun üst somut (X =10.61) düzeyde olduğu, bunu somut (X =5.68), alt soyut ( X =11.3), geçiş (X =15.73), üst soyut (X =27.17) düzeyin; erkeklerde ise üst somut (X =10.48), bunu somut (X =5.81), geçiş (X =16.09), alt soyut (X =20.23), üst soyut (X =25.92) düzeyin izlediği görülmektedir. Yaşlar arasında bilişsel gelişim düzey sonuçlarına bakıldığında ise 11 yaş üst somut (X =10.31), bunu somut (X =5.42), geçiş (X =16.0), alt soyut (X =18.50), 12 yaş üst somut (X =10.07), somut (X =6.0), geçiş (X =11.6), alt soyut (X =16.0), üst soyut (X =27.50), 13 yaş üst somut (X =10.64), somut (X =6.0), geçiş (X =15.58), alt soyut (X =19.85), 14 yaş üst somut (X =11.16), alt soyut (X =20.40), geçiş (X =16.14), somut (X =5.86), üst soyut (X =26.40), 15 yaş üst somut (X =56.8), somut (X =15.8), alt soyut (X =15.8), üst soyut (X =6.3), geçiş (X =5.3), 16 yaş üst somut (X =59.1), somut (X =27.3), alt soyut (X =9.1) ve üst soyut (X =4.5) düzeydedir. Ergenlerin yaşlar arasında soyut düşünme düzeylerinde anlamlı bir farklılık olduğu ( 11 yaş X = 9.80, 12 yaş X = 9.80, 13 yaş X = 11.35, 14 yaş X = 14.15, 15 yaş ergenlerin X = 12.61 ve 16 yaşındaki X = 10.32) görülmektedir. Sonuç olarak cinsiyet soyut düşüncede anlamlı bir faktör olarak görülmezken, yaş önemli bir faktör olarak görülmektedir. Dolayısı ile soyut düşüncenin gelişiminde yaşa bağlı tecrübeler önemli bir faktör oluşturmaktadır. Buna bağlı olarak ergenlerle yaş düzeylerine uygun bilişsel etkinlikler planlanmalı ve geliştirilmelidir.