HSLA DIN en 10149 çeliğin farklı kesme şartlarında delinmesinde delik kalitesinin araştırılması ve sonuçların ysa'da modellenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: YUSUF SİYAMBAŞ

Danışman: YAKUP TURGUT

Özet:

Bu çalısmada, yüksek dayanımlı düsük alasımlı HSLA-DIN EN 10149 çeligine delik delme islemi yapılarak eksenel kuvvetler, momentler, çap degisimleri, çapak yükseklikleri ve dairesellikten sapma degerleri ölçülmüstür. Deneyler, CNC dik isleme merkezine baglanan dinamometre ve bu dinamometrenin üzerine baglanan deney numunelerinin delinmesiyle gerçeklestirilmistir. Deneylerde, 8 mm çapında 130º uç ve 30º helis açılı TiAlN kaplamalı ve kaplamasız HSS iki farklı matkap çesidi kullanılmıstır. Kesme parametreleri olarak, üç farklı ilerleme hızı (0,05-0,075-0,1 mm/dev) ve bes farklı kesme hızı (10-18-26-34-42 m/dak) degeri kullanılmıstır. Her bir matkap için delme sırasında olusan eksenel kuvvetler, momentler, çap degisimleri, çapak yükseklikleri ve dairesellikten sapma degerleri ayrı ayrı ölçülmüstür. Yapılan deneyler sonucunda, ilerleme hızının artması ile eksenel kuvvetler, momentler, çap degisimleri, çapak yükseklikleri ve dairesellikten sapma degerlerinde artış oldugu görülmüstür. Kaplamalı matkap, kesme kuvvetleri ve momentler açısından kaplamasız matkaba göre iyi sonuç verirken, çap degisimleri, çapak yükseklikleri ve dairesellikten sapma açısından daha kötü sonuçlar vermistir. Elde edilen deney verilerinden eksenel kuvvet ve moment degerleri Yapay Sinir Agları (YSA) ile modellenmistir. Deney sonuçları ile tahmin değerleri karsılastırıldıgında sonuçların birbirine yakın çıktıgı görülmüstür.