Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NECİP FAZIL AKKOÇ
Danışman: NİHAT EROĞLU
Özet:Bu çalışmanın amacı, Arc-GIS programı yardımıyla havzaya ait parametrelerin tespiti; akım rasatlarına yönelik hesaplamalar, deterministtik yöntemler ve ampirik yöntemler gibi yöntemlerin havzaya uygulanabilirliğinin kontrolü, ardından seçilecek en uygun yöntemle tekerrürlü taşkın debilerinin belirlenmesi, sonrasında da HEC-RAS programı yardımıyla taşkın analizinin yapılması ve taşkın dağılımının incelenmesidir. Çalışma Aras Havzası içerisinde yer alan, Kars/Merkez’den geçen Kars Çayı’nı kapsamaktadır. Merkez Bayrampaşa’dan geçen ve akışın bir kısmının menfezlerle kontrol edildiği kuru derenin Kars Çayı’na katıldığı nokta baz alınarak su kolları ve havza alanları elde edilmiştir. Yapılan çalışmada yaklaşık 2420,5 km2 havza alanı içerisinde akışa katkı sağlayan on iki adet alt havza tespit edilmiştir. Arazi kullanımı ve bitki örtüsü incelemesi nümerik akış katsayılarının ve akış eğri numaralarının tespitinde kullanılmıştır. Bu inceleme için A.B. kapsamında 1985 yılında başlatılan; 1990 yılının referans alındığı; 2000, 2006 ve 2012 yıllarında güncellenen 44 sınıfta arazi örtüsü envanteri barındıran CORINE Land Cover çalışmasından yararlanılmıştır. Sonuç olarak, Kars Çayı ıslahlı bölümünün kanal kapasitesi 200 m3/s bulunmuştur. Bu değer 5 ila 10 yıl tekerrürlü debi aralığına karşılık gelmektedir. Kars Çayı’nın membaındaki Paşaçayırı kesimi doğal taşkın biriktirme alanı olarak çalışmaktadır. Islahlı kesitlerden oluşan Kars Çayı’nın merkezinden geçen ana yatak, pürüzlülüğün artıp suyun kabarmaması için sürekli temiz tutulmalıdır. Bayrampaşa deresinin su toplama kabiliyeti oldukça düşük bulunmuştur. Çok geniş ve düz bir alandan su toplayan Bayrampaşa deresine suyun girebilmesi için kanal ağzına doğru suyu yönlendirecek yapılar inşa edilmelidir. Kanal geometrisi yeniden düzenlenmelidir. Bayrampaşa deresiyle şehir merkezi arasında kalan ve taşkınlardan oldukça etkilenen Merkez Mahallesi çevresi seddeleme yapılaraktan koruma altına alınmalıdır. Bülbül deresinin kanal kapasitesi 37 m3/s olarak bulunmuştur. Ancak, bu debide bile Kars Çayı su kotları yükseldikçe Bülbül deresindeki su kotları da yükselmekte ve taşkın alanları oluşmaktadır.