Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: UMUT DEMİREL
Danışman: ALEV KURU
Özet:Bu araştırmanın amacı Güzel Sanatlar Fakültelerinde okutulan Temel Tasarım Derslerinin Görsel Okuryazarlık üzerinde ki etkisini araştırılarak, programın yeniden yapılandırılması için önerilerde bulunmaktır. Ayrıca bu araştırma ile Temel Tasarım Dersi almadan önce ve aldıktan sonra öğrencilerin Görsel Okuryazarlık beceri düzeyleri arasında anlamlı bir fark olup / olmadığı araştırılırken, bu derste Temel Tasarım Dersi veren Öğretim elemanlarının, öğrencilerin Görsel Okuryazarlık becerilerini nasıl geliştirdikleri ve bu konuda karşılaştıkları sorunlara cevap aranacaktır. Bu araştırmanın sonucunda Lisans öğrencilerinin Görsel Okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesine yönelik ders hocalarının görüş ve önerileri yanında uygulanan beceri testiyle eğer varsa programdaki eksikliğin ortaya çıkarılması ve yeni öneriler amaçlanmıştır. Araştırma karma yöntem ile gerçekleştirilmiştir. Karma yöntem araştırması, araştırmacının nicel ve nitel araştırma tekniklerini tek bir çalışma içerisinde birleştirdiği araştırma olarak tanımlanmaktadır. (Büyüköztürk, vd. 2005:150) Buna göre, nicel ve nitel veriler ayrı toplanmış, analiz edilmiş ve elde edilen veriler sonuçta bir araya getirilmiştir. Araştırma, 2016 2017 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Lisans düzeyinde 1. Sınıflara uygulanmıştır. Uygulamalar sırasında öğrencilerin görsel okuryazarlıklarını ölçmek amacıyla geliştirilen Görsel Okuryazarlık Beceri Testi (GÖBT) kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formuyla Görsel Sanatlar Dersinin etkililiği hakkında Temel Tasarım Dersi veren hocaların görüşleri alınmıştır. Görsel sanatlar dersinin öğrencilerin görsel düşünme becerileri üzerindeki etkisini incelemek amacıyla, ders öncesi uygulanan öntest ve ders sonrasında uygulanan sontest puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılığın olup olmadığını incelemek amacıyla, parametrik olmayan testlerden Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi uygulanmıştır. Ayrıca araştırma kapsamında öğrencilerin görsel düşünme becerileri testinin ve alt boyutlarının sontest ve öntest puanları arasındaki farklarının cinsiyet, bölüm, gazete bulundurma sıklığı, dergi aboneliği, televizyon izleme sıklığı, tiyatro veya sinemaya giyme sıklığı ve sergi veya müzeye gitme sıklığı değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Bu doğrultuda, değişkene ait kategori sayısının iki olduğu durumlarda eğer puan dağılımı normal ise T-Testi aksi durumda Mann-Whitney U testi, kategori sayısının ikiden fazla olduğu durumlarda ise eğer puan dağılımı normal olduğu durumda ANOVA analizi aksi durumda Kruskall Wallis Testi kullanılmıştır. Araştırmada kapsamında gerçekleştirilen uygulama sonrası elde edilen bulgular, 10 kriterde, öğrencilerin görsel okuryazarlık becerileri testine ait puanları ve görsel sanatlar dersi alıp almayanlara göre uygulama sonrası istatistiksel bakıldığında anlamlı bir farkın olmadığı ve görüşleri arasında bir nitelik farkı bulunmadığı saptanmıştır. Öğrencilere bütün olarak bakıldığında; anket verilerinin sıra ortalaması en yüksek Resim Bölümü, en düşük ise Heykel bölümündeki öğrencilerindir. Öğrencilerin görsel okuryazarlık becerilerinin, Temel Tasarım dersini almadan önce ve aldıktan sonra öğrenciler için ayrı ayrı yapılan analizler sonucunda bölümlere göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Bölümler arasındaki farklılıklara bakıldığında Temel Tasarım Dersi alan öğrencilerin görsel okuma becerileri Resim Bölümü-Görsel İletişim Tasarım Bölümü ile Heykel bölümleri arasında olduğu görülmüştür. Çalışmada Temel Tasarım dersinin görsel okuryazarlık becerilerinin gelişimine olan katkılarına ilişkin derinlemesine bir veri elde etmek için öğretmen görüşlerini belirlemek üzere görüşme yöntemi kullanılmıştır. Dersin öğretmenleriyle yarı yapılandırılmış görüşme yapılarak konunun ayrıntılarına ve planlanmasına yer verilmiştir. Öğretmenler ile yapılan görüşmeler sonucunda kendilerinin görsel okuryazarlık konusunda tam donanımlı olmadıkları saptanmıştır. Bu saptama sonucunda ise Temel Tasarım amacına ulaştığı düşünülmektedir. Bu bulgular ışığında Görsel okuryazarlık becerilerine yönelik ve ileride yapılabilecek bilimsel araştırmalara dair öneriler sunulmuştur. Bu araştırmanın amacı Güzel Sanatlar Fakültelerinde okutulan Temel Tasarım Derslerinin Görsel Okuryazarlık üzerinde ki etkisini araştırılarak, programın yeniden yapılandırılması için önerilerde bulunmaktır. Ayrıca bu araştırma ile Temel Tasarım Dersi aldıktan sonra öğrencilerin Görsel Okuryazarlık beceri düzeyleri arasında anlamlı bir fark olup / olmadığı araştırılırken, bu derste öğretmenlerin, öğrencilerin Görsel Okuryazarlık becerilerini nasıl geliştirdikleri ve bu konuda karşılaştıkları sorunlara cevap aranacaktır. Bu araştırmanın sonucunda Üniversite kademesindeki öğrencilerin Görsel Okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesine yönelik ders hocalarının görüş ve önerileri yanında uygulanan beceri testiyle eğer varsa programdaki eksikliğin ortaya çıkarılması ve yeni öneriler amaçlanmıştır.