FARKLI LİSE TÜRLERİNİN, CİNSİYETİN VE SOSYOEKONOMİK DURUMLA İLGİLİ BAZI DEĞİŞKENLERİN ÖĞRENCİLERİN ÖĞRENME VE MOTİVASYON ALGILARINA ETKİSİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, KİMYA EĞİTİMİ ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜLBİN AKTUY

Danışman: Basri Atasoy

Özet:

Bu araştırmanın amacı farklı tür liselerde öğrenim gören öğrencilerin sosyoekonomik durumları ile öğrenme stratejileri, başarı-başarısızlık yüklemeleri, öğrenme yaklaşımları ve epistemolojik inanışları arasında nasıl bir ilişki olduğunu araştırmaktır. Araştırmanın evrenini Çankırı ilinin bir ilçesindeki Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı 4 farklı lise türünde (imam hatip lisesi, sağlık lisesi, turizm lisesi ve çok programlı lise); 2018-2019 eğitim öğretim yılları arasında öğrenim gören 125 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanması aşamasında ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, Güngör (2013) tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu, Deryakulu ve Büyüköztürk (2002)’ün Türkçe’ye uyarladığı Genel Epistemolojik İnanış Ölçeği (EİÖ), Açıkgöz ve Kasap (1996) tarafından geliştirilmiş Başarı-Başarısızlık Yüklemeleri Ölçeği (BYÖ/BZYÖ), Biggs, Kember ve Leung (2004) tarafından geliştirilen Öğrenme Yaklaşımları Ölçeği (ÖYE) ve uyarlaması Büyüköztürk, Akgün, Karadeniz, Kılıç, Çakmak ve Demirel (2007) tarafından yapılmış olan Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeği (GÖSÖ) ile toplanmıştır. Uygulanan ölçekler SPSS istatistik programı ile analiz edilmiştir. Elde edilen nicel verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma, t-testi ve ANOVA kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda Epistemolojik İnanış Ölçeği’nin alt boyutları dikkate alınarak yapılan analizler sonucunda; EİÖ’nün alt boyutu olan bilginin basitliği ile kız öğrenciler yönünde anlamlı farklılıklar gözlenmiştir. ÖSÖ’nün alt boyutlarından düzenleme, yineleme, üstbilişsel, zaman ve çalışma ortamı, yardım arama stratejileri kız öğrenciler

yönünde anlamlı farklılık göstermiştir. ÖSÖ alt boyutlarından düzenleme ile babalarının eğitim düzeyi arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. ÖYE alt boyutu yüzeyselden alınan puan ile cinsiyet, annelerin eğitim düzeyi ve ailelerinin aylık gelirleri yönünde anlamlı farklılıklar bulunmuştur. BYÖ alt boyutlarından öğretmenle ilgili yüklemeler ve kendisi ve sınav ile ilgili yüklemeler kız öğrenciler açısından anlamlı farklılıklar göstermektedir. Ayrıca babanın eğitim düzeyinin ve ailenin aylık gelirinin BYÖ alt boyutlarından aile ile ilgili yüklemelerde anlamlı yönde farklılığa sebep olduğu ortaya çıkmıştır. BZYÖ alt boyutu olan aileden aldıkları puanlar ile babalarının meslek durumları ve aile yapısı yönünde anlamlı farklılıklar gözlenmiştir. Okul türleri arasındaki farklılığı ölçekler açısından incelediğimizde sağlık meslek lisesi yönünde EİÖ, ÖSÖ, ÖYE ve BYÖ’ nden en yüksek puanların elde edildiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler : Öğrenme yaklaşımları, Öğrenme stratejileri, Başarı-

Başarısızlık Yüklemeleri, Sosyoekonomik durum, Epistemolojik inanış