Bir üniversite hastanesinde diabetes mellitus tanısı koymak için kullanılan laboratuvar tanı yöntemlerinin maliyet analizleri


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Öğrenci: EMİNE FÜSUN CİVİL

Danışman: MUSTAFA NECMİ İLHAN

Özet:

Günümüz sağlık politikaları uygulamasında kişilerin hastalıklarının tanısı için belirlenmiş bütçeler vardır, bu nedenle sağlık ekonomisi açısından önemli bir konu toplumda sık görülen, sık sakat bırakan, sık öldüren hastalıklarda uygun hastalık yönetimi planını yapmaktır. Diyabetin prevalansı ve artış hızı göz önünde bulundurulduğunda tanısının konulması için uygulanan tanı stratejilerinin maliyetleri de günümüzde büyük önem kazanmıştır. Bu çalışmanın amacı bir üniversite hastanesinde DM tanısı koymak için kullanılan tanı testi yöntemlerinin maliyet analizlerinin yapılmasıdır. Çalışma kesitsel tipte bir araştırma olup metodolojik bileşeni bulunmaktadır. Araştırmanın katılımcılarını, GÜSAUH genel dahiliye polikliniğine 1 Aralık 2012 ? 28 Şubat 2013 tarihleri arasında, tanısı konulmuş diyabet hastalığı olmayıp herhangi bir nedenle polikliniğe başvuran, kişi için kan glikoz düzeyini belirten laboratuvar testlerinden herhangi birinin istemi yapılmış olan, araştırmaya katılmayı kabul eden 18 yaş ve üstü kişiler oluşturmaktadır. Araştırmanın ulaşım yüzdesi %67,09?dur. Tanımlayıcı bulgulardan kategorik değişkenler sayı ve yüzde, sürekli değişkenler ise ortalama ± standard sapma ve ortanca (en büyük, en küçük değer) ile sunulmuştur. Diyabet tanısı alma durumuna göre verilerin karşılaştırılmasında Ki-kare Önemlilik ve Mann-Whitney U Testi uygulanmıştır. HbA1c testi için kesim noktasının tespiti ROC analizi ile yapılmıştır. Tüm analizlerde p<0,05 istatistiksel anlamlılık düzeyi olarak kabul edilmiştir. Ağırlıklı maliyetlerin hesaplanması için ise Karar Ağacı analizi uygulanmıştır. Araştırma kapsamında 520 kişiye ulaşılmıştır. DM prevalansı %16,3 ve pre-diyabet prevalansı ise %15,0 olarak bulunmuştur.Çalışma süresince, DM araştırması için kullanılan 806 testin toplam maliyeti 4162,2 TL, kişi başı ortalama maliyeti 7,98 TL ve DM tanısı başına ortalama maliyeti ise 48,96 TL olarak hesaplanmıştır. Karar Ağacı analizi ile elde edilen ağırlık maliyetler incelendiğinde; DM tanısı için APG ve HbA1c testlerinin beraber istendiği ve DM değil tanısı için ise APG testinin uygulandığı stratejilerinin en maliyet-etkin tanı stratejileri olduğu anlaşılmıştır. HbA1c değerlerinden %6,25 noktasının HbA1c için kesim noktası olarak daha uygun olduğu düşünülmüştür. Ulusal ve uluslararası kılavuzlarda önerilen tanı stratejilerinin maliyetleri, hastanemiz polikliniklerinde uygulanan stratejilere göre daha ucuzdur. Hatta uygulanan pek çok strateji çok daha pahalı bulunmuştur. Bu nedenle poliklinikte sorumlu olan hekimlere yönelik tanı kılavuzlarının hazırlanıp, sürekli başvurabilecekleri bir yerde bulundurulmasının ya da en azından çalışmamızda da en maliyet-etkin bulunan stratejilerin takip edilmesinin sağlanması gerektiği düşünülmüştür. Araştırmanın bir hastanede yürütülmüş olması bulguları genelleştirilmesini kısıtlamaktadır. Bu nedenle DM tanı stratejileri ve maliyetlerini inceleyen çok merkezli çalışmalar yapılması maliyetler ve kaynakların etkin kullanımıyla ilgili yol gösterici olacaktır.