Kentsel Hava Hareketliliği İçin Karşılaştırmalı Hava Sahası Kavramsal Modeli


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, TRAFİK PLANLAMASI VE UYGULAMASI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ABDULLAH YILMAZ

Danışman: Hayri Ulvi

Özet:

İnsansız hava araçları, günümüzde eğlence ve hobi amacıyla tercih edilmesinin yanı sıra, tarımsal faaliyetlerde, güvenlik amaçlı gözetlemede, arama-kurtarma faaliyetlerinde ve daha birçok alanda etkin bir şekilde kullanılmaya ve bu teknolojinin sağladığı faydalardan yararlanılmaya başlanmıştır. Yaşanan gelişmeler başta ulaşım ve havacılık sektörü olmak üzere diğer birçok sektörün de ilgisini çekmiştir. Dronlar, uzaktan pilotlu hava aracı sistemleri (RPAS), otonom hava araçları, henüz konsept teknolojiler olarak karşımıza çıkan sürücülü ve sürücüsüz kişisel hava araçları (PAV, DPAV) gelecekte günlük yaşantımızın bir parçası olarak insanların yaşadığı yerleşim yerleri ve civarında ciddi bir kentsel hava hareketliliği (Urban Air Mobility-UAM) oluşturacaktır. Kentsel hava sahasında gerçekleşecek olan bu hareketliliğin, mevcut hava trafik yönetimi (ATM) ile uyumlu bir şekilde yönetilmesi büyük önem arz etmektedir. İnsansız hava sistemleri trafik yönetiminin (UTM) ihtiyaçları ATM’den farklıdır. Ancak yeni teknolojilerle birlikte mevcut ATM teknolojileri ve hava sahası tasarım prosedürleri referans alınarak UTM çözümleri sunulabilir. Bu çalışmada, kentsel hava sahasının konsept modeli ve bu sahada gerçekleştirilecek operasyonlar için gerekli olan hizmetler ve sistemler, ATM sistemleri ve genel havacılık kuralları ışığında değerlendirilmiştir. İlk olarak kentsel hava hareketliliği ve dron operasyonları konusunda Avrupa’da ve Türkiye’de yaşanan gelişmelere özetle yer verilmiştir. Daha sonra konsept hava sahası tasarım önerisinde bulunulmuştur. Son bölümde kentsel hava sahasında verilmesi gereken hizmetler ve kullanılacak sistemlere yer verilmiştir. 

Anahtar Kelimeler : Kentsel Hava Hareketliliği, İnsansız Hava Aracı, ATM, UTM, RPAS, Hava Trafik Yönetimi