Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Yasemin APAYDIN
Danışman: Arzu Güçlü Gündüz
Özet:
Bu çalışma, periferik vestibüler bozukluğu (PVB) olan hastalarda görev odaklı eğitimin denge ve yürüme üzerine etkilerinin incelenmesi amacıyla planlandı. Çalışmaya 18-65 yaş arası PVB tanısı alan 28 hasta dahil edildi. Hastalar randomize olarak PVB-egzersiz (n=16) ve PVB-kontrol (n=12) olmak üzere 2 gruba ayrıldı. PVB-egzersiz grubuna fizyoterapist eşliğinde görev odaklı eğitim, PVB-kontrol grubuna ev programı 4 hafta boyunca haftada 3 gün uygulandı. Baş dönmesi şiddeti ve frekansı Vizüel Analog Skalası (VAS) ve Vertigo Semptom Skalası (VSS) ile; engel düzeyi ve yaşam kalitesi Baş dönmesi Engellilik Envanteri (BEE) ile; denge Synapsys® postürografi sistemi kullanılarak sensoriyel organizasyon testi (SOT) ve vestibüler stimülasyon testi (VST) ile; düşme Synapsys® postürografi sistemi kullanılarak düşme değerlendirme testi ve Aktiviteye Spesifik Denge Güven Ölçeği (ABC) ile; yürüme BTS G-walk® spatio-temporal yürüyüş analiz sistemi ve Dinamik Yürüme İndeksi (DYİ) ile ve bireyin rehabilitasyondan sağladığı fayda algısı Vestibüler Rehabilitasyon Fayda Anketi (VRFA) ile değerlendirildi. Tedavi sonrası PVB-egzersiz grubunun VAS, VSS, BEE, SOT, VST frontal (AP) ve (ML)-dinamik, sagital (AP) ve (ML)-dinamik, düşme kriteri, ABC, yürümede hız ve kadans ile VRFA sonuçlarında gelişme görülürken (p<0.05), SOT (ML)-somatosensoriyel, VST frontal (AP) ve (ML)-statik, sagital (AP) ve (ML)-statik ile horizontal (AP) ve (ML) statik ve dinamik test sonuçlarında ve baş aşağı-yukarı bakarak yürüme hızında değişim olmadığı görüldü (p>0.05). Tedavi sonrası PVB-kontrol grubunun ise dizziness şiddeti, VSS-vertigo, BEE-fonksiyonel, SOT (ML)-4, SOT (ML)-5, SOT (ML)-6, SOT (ML)-vizüel, SOT (ML)-vestibüler, VST frontal (AP)-dinamik, frontal (ML)-statik ve dinamik, sagital (AP) ve (ML)-statik, gözler açık yürümede kadans ile VRFA’nın hareket kaynaklı baş dönmesi ve total sonuçlarında gelişme olduğu görülürken (p<0.05), diğer parametrelerde değişim olmadığı görüldü (p>0.05). Ek olarak, görev odaklı eğitimin vertigo ile dizziness şiddet ve frekansını, engel düzeyini ve düşme riskini azaltmakta, denge, yürüme ve yaşam kalitesini geliştirmekte daha etkili olduğu görüldü. Bu çalışmanın sonuçları görev odaklı eğitimin vestibüler bozukluğu olan hastalarda vestibüler rehabilitasyon yaklaşımları içinde yer alabilecek bir yaklaşım olduğunu göstermektedir. Çalışmamız klinisyenlerin ve araştırmacıların klinik pratiğine yol gösterecektir.
Anahtar Kelimeler
Periferik vestibüler bozukluk, Görev odaklı eğitim, Denge, Yürüme, Düşme, Vertigo, Dizziness