Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Emine ÖLMEZ
Danışman: İSMET ÇETİN
Özet:Edebî eserler, bir toplumun geçmişine ışık tutmaktadırlar. Bir toplumun edebî eserleri ele alındıkları dönemin insan karakterleri, yaşayışları, inanışları, gelenek ve görenekleri, giyim-kuşamları ve yeme-içme kültürleri hakkında kendilerinden sonra gelen nesillere kaynaklık etmektelerdir. Edebî eserlerde toplumun her kesiminden insanlara rastlamak mümkündür. Kadın kahramanlar, eserlerde değişik şekillerde ele alınmıştır. Geçmişten günümüze kadar toplumların yaşam biçiminde meydana gelen değişiklikler ve toplumdaki bireylerden istenilen özelliklerin değişmesi noktasında kadın kahramanların özelliklerinde de bazı değişimler meydana gelmiştir. Bir toplumun kültür ve medeniyet dairelerindeki konumunu değerlendirirken kadınların statüsü hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir. Bu nedenle çalışmamızda İslamiyet’in kabulünden sonra Anadolu’da teşekkül etmiş destanlardan biri olan Battalnâmelerde ve Battalnâmelerin çevresinde gelişen yaratmalarda (roman ve filmler) kadının aile ve toplum içerisindeki statüsü, karşı cinsin gözündeki konumu ve eğitimleri incelenmiştir. Battalnâmelerde ve Battalnâmelerin çevresinde gelişen yaratmalarda yer alan kadın tiplerinin ele alındıkları dönemlere göre uğradıkları değişimler saptanmaya çalışılmıştır. Battalnâmelerde ve Battalnâmelerin çevresinde gelişen yaratmalarda kadın v vi tipinin incelenmesi hem kadınların geçmişteki durumları hakkında fikir sahibi olmamıza hem destan ve çevresinde gelişen yaratmalarda kadın tipinin dönemsel olarak uğradıkları değişimleri anlamamıza hem de kadınların günümüzdeki durumlarını değerlendirmemize katkı sağlayacaktır. Kadınların konumlarının ve işlevlerinin belirlenmesinde ele alındıkları dönemin ve sanatçıların kadınlara olan bakış açıları göz önünde bulundurulmuş ve gerek destan metinlerinde gerek yaratmalarda yer alan kadın tiplerinin işlevleri araştırılmıştır. Çalışmamızda ilk olarak dinî inanışlarına göre kategorize edilen kadın tipleri daha sonra anne, eş, sevgili, âşık, esir, yardımcı, alp kadın, büyücü, düşman ve figüratif tipler olarak ele alınmıştır. Böylece Battalnâmelerde ve Battalnâmelerin çevresinde gelişen yaratmalarda kadınların toplum içerisindeki rolleri, işlevleri, yaşamış oldukları değişimler ve eğitimleri incelenmiştir.