Mimarlıkta tasarım mekanını yeniden düşünmek


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: İREM YILMAZ

Danışman: ADNAN AKSU

Özet:

Mimarlık varoluşundan bu yana evrimsel süreçler içinde değişip dönüşür. Mimarlığın ne olduğu ve mimarın ne yaptığı yeniden yeniden sorgulanır, sürekli olarak mimarlığa dair yeni düşünme ve yeni eyleme biçimleri, yeni kavramlar üretilir. Mimarlığın evrimsel sürecinden bir kesit oluşturan güncellik bağlamında ise hem mimarlığı alışıldık şekillerde ve bilindik içeriklerle üretme olanağının daralması hem de mimarın kabul görmüş kimliğinin değişime uğramasıyla birlikte mimarlığın yaratım alanı ve bu alanı var eden yaratım eylemliliği sorunlu bir hal alır. Bu doğrultuda bu tez mimarlığın yaratımını temel yaratım alanı olan tasarım mekanı bağlamında inceler. Tasarım mekanının, mimarlığı var eden dinamiklerin bütünleştiği, çok yönlü ve çok boyutlu bir yaratım alanına dönüşme potansiyeli taşıdığını savlar. Bu potansiyelin ise tasarım mekanının deneyselliğine bağlı olarak etkinleştiğini ileri sürer ve tasarım mekanını deneyselliği üzerinden yeniden düşünmeyi önerir. Buna yönelik olarak tasarım mekanının bağlamsal konumlanışını sorunlaştırarak, çağdaşlık- güncellik ekseninde bir tartışma geliştirir. İki bölümden oluşan tez, ilk bölümde tasarım mekanı güncel görünümleriyle ilişkili olarak kavramsallaştırır ve tasarım mekanının konumlanışını sorunlaştırılarak, ona yönelik bağlamsal bir oluş olarak çağdaşlık kavrayışını yeniden inşa eder. İkinci bölümde ise, çağdaşlık- güncellik ekseninde kurulan tartışma bağlamında tasarım mekanının kurulumunu ve eylemliliğini deneysel yaratım felsefesi bağlamında ele alır. Böylelikle, mimarlığın tasarım mekânında yaratımına yönelik ilk bölümde varoluşsal ve bağlamsal açılımlar sağlanırken, ikinci bölümde yapısal ve eylemsel içerikler oluşturulur. Tasarım mekanında yaratıma ilişkin oluşturulan bu açılım ve içerikler doğrultusunda ise, farklı kurguların üremesine olanak veren, yöntemsel ve araçsal referanslar sağlayan açık bir bilgi yapısı oluşturulur.