Restorative Design Approaches in Assisted Living Facilities for Elders: Revisiting Biophilia Hypothesis and Universal Design Principles


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gülşah DOĞAN KARAMAN

Danışman: Semra Arslan Selçuk

Özet:

Değişen aile yapısı ve ihtiyaçlar sebebiyle günümüzde yaşlılar için geçmişe göre alternatif barınma ve yaşam seçenekleri oluşmuştur. Bu seçeneklerden biri de geçmişte olumsuz koşullar ile anılsa da günümüzde olumlu örnekler bulunduran huzurevleridir. Bu çalışma, huzurevlerinin yaşlılara erişilebilir ve konforlu bir alan sunmaya ek olarak, sağlıklarını olumlu etkileyecek ortamlar yaratma potansiyelini konu almaktadır. Bu amaçla, insan sağlığı üzerindeki etkileri ile doğadan ilham alan biyofilik tasarım ve yaşlılara eşit erişim ve yaşam koşulları sağlayacak olan evrensel tasarımın birlikte değerlendirilmesiyle yaşlılar için restoratif bir huzurevi tasarım kılavuzu hazırlanmak istenmiştir. Araştırmada, biyofilik ve evrensel tasarımın teoriden pratiğe aktarılmasında literatürde bilgi açığı olduğu tespit edilmiştir. Bu sebeple, doğadan ilham alıp sürdürülebilir bir çevreyi amaçlayan güncel yeşil bina sertifika sistemleri incelenmiş, biyofilik ve evrensel tasarıma değinen ve yeşil bina sertifikalı üç sertifika örneği seçilmiştir. Bu sertifikaların biyofilik ve evrensel tasarımla bağlantılı kriterleri ve bu kriterleri sağlama koşulları tablolar halinde bir araya getirilmiştir. Üçü yeşil bina sertifikalarını almış olan, diğer üçü ise biyofilik ve evrensel parametreleri taşıyan, ödül almış, nitelikli olmak üzere toplamda altı örnek huzurevi projesi incelenmiştir. Bu incelemeler, biyofilik ve evrensel tasarımın huzurevlerinde sağlanma durumu ve nasıl sağlanabildiğini görseller ve açıklamalarla ele almıştır. Bulguların değerlendirilmesi bölümünde, incelenen huzurevleri ve yeşil bina sertifikaları ışığında, her bir biyofilik ve evrensel tasarım parametresinin, huzurevlerine nasıl uygulanacağı aktarılmıştır. Çıkan sonuçlar ve örnek projeler kapsamında huzurevleri için bir tasarım yönergesi oluşturulmuştur. Bu bulgular ileride tasarlanacak ya da tadilat edilecek huzurevlerinin restoratif bir potansiyel oluşturmalarına imkan sağlayacaktır. Ayrıca araştırma, gelecekte Türkiye’de oluşturulan yeşil bina sertifikalarındaki biyofilik ve evrensel tasarım kriterleri için bir potansiyel araştırma niteliğindedir