Kaynaştırma Eğitimi Verilen Sınıflarda Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Öz-Yeterlilik İnançları ve Kaynaştırma Eğitimi Yeterliliklerinin İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, ÖZEL EĞİTİM, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ERKAN EREN

Danışman: Salih Çakmak

Özet:

Bu araştırmanın amacı, kaynaştırma eğitimi uygulaması yapılan ilkokul sınıflarında görev yapan öğretmenlerin, öz-yeterlik algı düzeyleri ile kaynaştırma eğitimi yeterlik düzeylerinin belirlenerek iki değişken arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bununla birlikte araştırmacılar tarafından belirlenen demografik özelliklere göre katılımcı öğretmenlerin öz- yeterlik algı düzeyleri ve kaynaştırma eğitimi yeterlik düzeylerinin farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. İlişkisel tarama modeli kullanılarak yapılan araştırmanın çalışma grubunu, Bursa ilinde görev yapan 44 sınıf öğretmeni, Erzincan ilinde görev yapan 30 sınıf öğretmeni ve Van ilinde görev yapan 53 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada ölçme aracı olarak, araştırmacılar tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu”, Tschannen-Moranand Hoy (1998) tarafından geliştirilen, Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından Türkçeye uyarlaması ve geçerlik güvenirlik çalışması yapılan “Öğretmen Öz-Yeterlik Ölçeği” ve Aksüt, Battal ve Yaldız (2007) tarafından geliştirilen “Kaynaştırma Eğitim Ölçeği” isimli ölçek ile toplanmıştır. Araştırmada “Öğretmen Öz-Yeterlik Ölçeği”, “Kaynaştırma Eğitim Ölçeği” “Kişisel Bilgi Formu” ile elde edilen veriler SPSS programı vasıtasıyla çözümlenmiştir. Araştırma hipotezleri parametrik test yöntemleri olan Tek Yönlü Anova analizi, Bağımsız Örneklem T-Testi ve Pearson Korelasyon testi kullanılarak sınanmıştır. Araştırmada katılımcı öğretmenlerin öz-yeterlik algı düzeylerinin oldukça yüksek düzeyde olduğu bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre katılımcı öğretmenlerin Öz-yeterlik algı düzeylerinin; cinsiyet, yaş ve yine katılımcı öğretmenlerin lisans düzeyinde kaynaştırma eğitimi alma durumu

vii

değişkenlerine göre farklılaştığı sonucuna varılmıştır. Araştırmada katılımcı öğretmenlerin kaynaştırma eğitimi yeterlik düzeyleri gerek ölçek alt boyutları gerekse ölçek geneli kapsamında ortalama üzerinde olduğu görülmektedir. Katılımcıların kaynaştırma eğitimi yeterlik düzeylerinin; katılımcı öğretmenlerin cinsiyet, yaş ve çevresinde engelli birey olma değişkenlerine göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcı öğretmenlerin Öz- yeterlik algı düzeyleri ile Kaynaştırma Eğitimi Yeterlikleri arasında da anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Elde edilen bu ilişkilere göre değişkenlerden biri arttıkça diğeri de artış göstermekte veya biri azaldığında diğeri de azalış göstermektedir.

Anahtar Kelimeler : Kaynaştırma Eğitimi, Özel Eğitim, Öz Yeterlilik, Öğretmen