Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: YAĞMUR ÖZGE UĞURELLİ
Danışman: FATMA AÇIK
Özet:Bu araştırmanın amacı, Türkçe Eğitimi Bölümlerinde yürütülen çocuk edebiyatı öğretimini, öğretim elemanı, ders kitabı, öğretim programı ve öğrenci başarı düzeyine göre değerlendirmektir. Araştırmada, Türkçe Öğretmenliği Lisans Programında çocuk edebiyatı öğretiminin durumu, öğretim elemanı, öğretmen adayı, ders kitabı ve öğretim programı boyutlarına göre incelenmiştir. Çocuk Edebiyatı öğretiminin ele alındığı bu çalışmada, Türkçe Öğretmenliği Programında Çocuk Edebiyatı dersinin içeriği, ders saati ve kredisi, dersi veren öğretim elemanlarının çocuk edebiyatıyla ilgili akademik donanımları ve dersin işlenişinde kullanılan mevcut ders kitapları ile ilgili durum tespiti yapılarak; Çocuk Edebiyatı ders sürecinin öğretmen adaylarının alanla ilgili kazanımlarında anlamlı bir farklılık oluşturup oluşturmadığı belirlenmiştir. Araştırmanın modeli nitel ve nicel araştırma tekniklerinin bir arada kullanıldığı karma modeldir.Araştırmada, karma yöntem desenlerinden yakınsayan paralel desen kullanılmıştır. Araştırmanın dört ayrı boyutu bulunmaktadır ve her boyutun incelenmesinde farklı yöntem ve teknikler kullanılarak uygulamalar yapılmıştır. Araştırmanın öğretim elemanı boyutunda, Türkçe Öğretmenliği Programlarında Çocuk Edebiyatı dersi veren öğretim elemanlarının çocuk edebiyatı alanıyla ilgili akademik geçmişlerini ve Çocuk Edebiyatı dersine yönelik görüşlerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaçla, 26 devlet üniversitesinde Türkçe Öğretmenliği Programlarında Çocuk Edebiyatı dersini veren 32 öğretim elemanına anket uygulaması yapılmıştır. Elde edilen nicelveriler SPSS programı kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırmanın öğretmen adayı boyutunda, Çocuk Edebiyatı ders sürecinin, Türkçe öğretmen adaylarınınçocuk edebiyatı alanına yönelik kazanımlarında anlamlı bir farklılık oluşturup oluşturmadığı ortaya çıkarılmıştır. Bu amaçla, Türkçe öğretmen adaylarına Çocuk Edebiyatı dersi ile ilgili başarı testi uygulanmıştır. Başarı testi, Çocuk Edebiyatı dersini alan bir grup öğretmen adayına ve almayan bir grup öğretmen adayına uygulanmış ve gruplar arası başarı durumunda anlamlı bir farklılık olup olmadığı belirlenmiştir. Başarı testi uygulamasıyla elde edilen nicel veriler, bağımsız örneklem t testi uygulamasıyla analiz edilmiştir. Araştırmanın ders kitabı ve öğretim programı boyutlarında, nitel araştırma tekniklerinden doküman analizi kullanılmıştır. Ders kitabı boyutunda, 1950-2010 yılları arasında yayınlanan çocuk edebiyatı ders kitaplarının içerikleriyle ilgili inceleme yapılmıştır. Öğretim programı boyutunda ise, Cumhuriyet'in ilanından itibaren Türkçe öğretmeni yetiştiren eğitim kurumlarının öğretim programları incelenerek bu programlarda Çocuk Edebiyatı dersi ile ilgili durum tespiti yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, Türkçe öğretmen adaylarının çocuk edebiyatı alanına yönelik kazanım düzeyleri, Çocuk Edebiyatı dersini alma değişkenine göre farklılaşmamaktadır. Cumhuriyet'in ilanından bu yana Türkçe öğretmeni yetiştiren eğitim kurumlarında, Çocuk Edebiyatı dersi yalnızca Eğitim Fakülteleri bünyesinde 1998 yılından sonra tek dönemlik, 2007 yılına kadar 3 kredilik, 2007 yılı itibariyle 2 kredilik bir ders olarak okutulmuştur. Çocuk Edebiyatı dersini veren öğretim elemanlarının büyük bir kısmının, bu dersi lisans düzeyinde (bir dönemde ve haftalık 2 saatlik ders) bir ders olarak aldığı, alanla ilgili daha çok bildiri düzeyinde yayın yaptıkları görülmektedir. Ülkemizde yükseköğretim düzeyinde üniversitelerin hiçbirinde Çocuk Edebiyatı Kürsüsü olmadığı göz önünde bulundurulursa, öğretim elemanlarının ancak bireysel çabalarla bu alanda uzman olabileceklerini söylemek mümkündür.