Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EMİNE YARADILMIŞ
Danışman: Fatma Nur Baran Aksakal
Özet:
Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi aile hekimliği kliniğine başvuran hastaların kayıtlı oldukları
aile hekimleri yerine, üçüncü basamak hastanedeki aile hekimliği polikliniğine başvurma
nedenlerinin araştırılması amaçlanmıştır. Sevk sisteminin uygulanmadığı ülkemizde hastaların
sağlık hizmetlerini kullanma özellikleri, sağlık kuruluşlarına başvuru sıklıkları ve etkileyen
faktörler incelenmiştir. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tanımlayıcı bir araştırma olarak planlanan bu
çalışma Aile Hekimliği Kliniğine 2017 Mayıs-Haziran aylarında başvuran 18 yaş üstü 353 hasta ile
yürütülmüştür. Anket formu katılımcılara yüz yüze görüşme tekniği ile uygulanmıştır. İstatistiksel
analizler SPSS 15.0 istatistik paket programında yapılmıştır. Tanımlayıcı bulgular kısmında
kategorik değişkenler sayı, yüzde ve sürekli değişkenler ise ortalama ± standart sapma ve ortanca
(en büyük, en küçük değer) ile sunulmuştur. Grupların karşılaştırılmasında Ki-kare testi
kullanılmıştır. P değerinin 0,05’den küçük olması “istatistiksel olarak anlamlı” şeklinde
değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılan 353 kişiden %68,0’ı kadın, %32,0’ı erkek,
%58,4’ü evli, yaş ortalaması 44,4±17,6, ortancası 46 (18,86) ’dır. Düzenli ilaç kullananların
%55,2’si ilaçların reçete edilmesi için üçüncü basamak sağlık kuruluşlarına başvurduğunu
belirtmiştir. Katılımcıların %64,9’u herhangi bir sağlık sorunu olduğunda ilk olarak üçüncü
basamak sağlık kuruluşuna, %24,5’i aile hekimine başvurduğunu belirtmiştir. Hastaların yalnız
%2,0’ı aile hekimi tarafından hastaneye yönlendirilmiştir. Aile sağlığı merkezi yerine üçüncü
basamak hastaneye başvuru nedeni olarak %50 ulaşım kolaylığı, %20 tetkiklerin yetersiz olacağı
yanıtı alınmıştır. Hastaneye başvuru durumunda katkı payı alındığını bilenlerin sıklığının %48,7,
aile hekimliğinde katkı payı alınmadığını bilenlerin sıklığının ise %30,0 olduğu görülmüştür.
Çalışmamız sonucunda birinci basamakta çözülebilecek sorunlar nedeniyle, aile hekimine
başvurmaksızın üçüncü basamağa başvurunun sık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Güçlü bir birinci
basamağın hedeflenmesi, aile hekimlerinin sorumlu olduğu nüfusun düşürülmesi ile birlikte sevk
zincirinin uygulanmaya başlanması, üçüncü basamağın gereksiz kullanımını azaltacaktır. Böylece
sağlık hizmetlerinin kalitesi artarken, maliyetlerin düşeceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler : Aile hekimliği, üçüncü basamak sağlık kuruluşu, tercih