Q seviyeli bulanık küme temelli tedarikçi performans değerlendirmesi

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ADEM PINAR

Danışman: FATİH EMRE BORAN

Özet:

Günümüz iş dünyasında işletmelerin tedarikçilerle karşılıklı olumlu ortaklıklar oluşturulmasının; ürün kalitesini arttırdığı, hammadde veya yarı mamullerin maliyetlerini azalttığı, esnek üretimi sağladığı ve en önemlisi de müşteri memnuniyetini artırdığı görülmektedir. Dolayısıyla, etkili bir tedarik zincirinin tesis edilebilmesi için tedarikçi değerlendirmesi ve seçiminin doğru yapılabilmesi karar vericiler açısından hayati öneme sahiptir. Karar vericilerin yaptıkları hesaplamalarda belirsizliği klasik sayılardan daha iyi yansıtarak problemlerini etkili bir şekilde çözmelerini destekleyen ve yüksek dereceli bulanık sayıları kullanan karar verme yöntemleri son yıllarda oldukça güçlü araçlar haline gelmişlerdir. Sezgisel ve Pisagor bulanık kümelerin genel biçimi olan q-seviyeli bulanık (q-ROF) kümeler, karar vericilere diğer bulanık kümelere göre daha geniş çapta bir ifade imkânı sağlamaktadır. Bu tezde, tedarikçi seçimi için kullanılan çok kriterli karar verme yöntemleri hakkında ayrıntılı bir literatür taraması yapıldıktan sonra, tedarikçi seçimi için grup karar vermede iki ayrı yöntem ve yeni iki yaklaşım olarak q-ROF TOPSIS ve q-ROF ELECTRE metotları önerilmektedir. Ayrıca tezde, q seviyeli bulanık sayılar için literatürdeki az sayıda mevcut olan uzaklık ölçülerinin uyumsuzluk ve yetersizlikler içermesi nedeniyle, hem q-ROF TOPSIS hem de q-ROF ELECTRE yöntemlerinde kullanılacak yeni bir uzaklık ölçüsü de ispatıyla birlikte önerilmektedir. Önerilen uzaklık ölçüsünün üstünlüğünü göstermek için mevcut ölçülerle kıyaslama yapılmış, önerilen q-ROF TOPSIS ve q-ROF ELECTRE karar verme yöntemleri kullanılarak tedarikçi seçimine yönelik kapsamlı bir uygulama yapılmıştır. Son olarak, önerilen yöntemlerin etkinliğini göstermek için bu yöntemler ile mevcut q-ROF karar verme yöntemleri arasında bir karşılaştırma ve parametre analizi yapılmış ve önerilen yöntemlerin üstünlükleri ortaya konulmuştur