Yaşlanma Sürecinde Hücre Ölüm Mekanizmalarının Araştırılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Arzu Keskin Aktan

Danışman: KAZİME GONCA AKBULUT

Özet:

Bu çalışma yaşlanma sürecinde izlenen hücre ölüm mekanizmalarının araştırılması ve ayrıca anti-apoptotik ve anti-oksidan etkili melatonin ve curcuminin bu sürece etkilerinin gösterilmesi amacıyla planlandı. Çalışmamızda, melatonin (10 mg/kg/gün, sc), curcumin (30 mg/kg/gün, ip) ve salermide (100μmol/μl/gün, ip) uygulamalarının genç ve yaşlı sıçanların beyninde oksidatif stres, SIRT2, FOXO3a ekspresyonu ve apoptotik aktivite (BCL-2, BAX, BCL-2/BAX oranı ve BIM) üzerine etkisi araştırıldı. Bu amaçla, toplam 48 adet (3 aylık genç, n=24; 22 aylık yaşlı n=24) Wistar albino cinsi sıçan kullanılarak 8 grup oluşturuldu. Kontrol ve deney gruplarının enjeksiyonları 21 gün boyunca sürdürüldü. Beyinde serebral korteks ve hipokampus dokuları izole edildi. Total oksidan seviye (TOS) ve total antioksidan seviye (TAS) ölçümleri yapıldı ve oksidatif stres indeksi (OSI) hesaplandı. SIRT2, FOXO3a, BCL-2, BAX ve BIM ekspresyonları Western blotlama ile gösterildi. Ayrıca SIRT2 ve FOXO3a için sandviç ELISA yöntemi ile protein ölçümü yapıldı. İstatistiksel analiz için Two-way ANOVA, Pearson r si kullanıldı (p<0,05). Bulgularımız yaşlanmanın her iki beyin bölgesinde SIRT2, FOXO3a, TOS, OSI yi arttırdığını, BCL-2, BCL-2/BAX oranı ve TAS' ı ise azalttığını gösterdi. Ayrıca yaşlanmanın serebral kortekste BIM i, hipokampusta ise BAX' ı arttırdığı görüldü. Melatonin, curcumin ve salermide uygulamaları, etkileri beyinde bölge spesifik olmak üzere, yaşlanmaya bağlı görülen değişiklikleri tersine çevirmede etkili bulundu (p<0,05). Sonuç olarak, yaşlanmada eksojen melatonin ve curcumin uygulamaları, beyinde oksidatif stres ve apoptotik aktiviteyi baskılayarak nöral kayıpları engelleyebilir.