Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: NİHAN TÜRK
Danışman: SELMA YEL
Özet:Bu araştırmanın amacı, ilkokul sosyal bilgiler dersinde yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinliklerin, öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ve çevreye yönelik tutumlarına etkisini ortaya çıkarmak ve yansıtıcı öğretim sürecini incelemektir. Araştırma, karma yöntem yaklaşımlarından "deneysel iç içe gömülü desen (embedded experimental)" kullanılarak modellenmiştir. Bu bağlamda araştırmanın nicel boyutunda ön-test son-test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda ise araştırmacı gözlemlerine ve görüşmelere yer verilmiştir. Yansıtıcı düşünmeyi geliştiren etkinliklerden olan öğrenciler tarafından deneysel işlem süresince yazılan iki kolonlu yazılar ise ikincil veri olarak kullanılarak nitel verileri destekleme amacıyla kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2015-2016 eğitim öğretim yılında Ankara iline bağlı Etimesgut ilçesinde bulunan bir devlet okulunda deney grubunda olan 27 ve kontrol grubunda bulunan 25 öğrenci oluşturmaktadır. Nicel ve nitel veriler eş zamanlı ve sıralı olarak toplanmıştır. Nicel veri toplama aracı olarak "Sosyal Bilgilere Yönelik Tutum Ölçeği" ve "İlköğretim Öğrencileri Çevre Tutum Ölçeği" kullanılırken, nitel veri toplama aracı olarak "Görüşme formu" ve "Gözlem formu" kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde yüzde ve frekans değerleri, bağımsız örneklem t-testi, Mann Whitney U testi, Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise içerik analizinden yararlanılmıştır. Ayrıca deneysel uygulamanın etki büyüklüğünü belirlemek için Cohen d değerine bakılmıştır. Araştırmada uygulama öncesi ve sonrası ölçülen sosyal bilgilere yönelik tutum düzeyleri arasındaki farkın gruplar üzerindeki etki büyüklüğü geniş bulunurken; çevre tutumuna yönelik etki büyüklüğü orta olarak bulunmuştur. Araştırma sonucunda sosyal bilgilere yönelik tutumda deney grubu öğrencilerinin lehine anlamlı farklılık bulunurken; deney grubu öğrencilerinin ön test-son test tutum puanları arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Çevre tutumunda ise gruplar arasında anlamlı farklılık bulunmazken, deney grubu öğrencilerinin ön test-son test tutum puanları arasında deney grubu öğrencilerinin lehine anlamlı farklılık bulunmuştur. Ayrıca yansıtıcı düşünme etkinliklerini öğrencilerin severek yaptıkları, bunları günlük hayatlarında ve diğer derslerde de kullanmak istedikleri, etkinlikleri eğlenceli buldukları ve sosyal bilgiler dersinden daha keyif aldıkları sonuçlarına ulaşılmıştır.