Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Öğrenci: HOSSEİN SOLTANZADEH
Danışman: LEYLA AÇIK
Özet:Satureja khuzestanıca İranzın Loristan kentinde yayılım gösteren tek yıllık endemik bir türdür. S. khuzestanica İranzın güney kesimlerinde analjezik ve antiseptik olarak kullanılmaktadır. Ana bileşeni karvakrol (93,9%), eugenol (1,0%), p-simen (0,8%) ve timol (0.6%)zdur. Karvakrol antioksidan özelliğe sahiptir. Bu tıbbi özelliklerinden dolayı cinsin birkaç üyesi alternatif tıpta yaygın olarak kullanılmaktadır. S. khuzestanica metanol ve etanol özütünün sekiz bakteri üzerinde antimikrobiyal aktivitesi incelenmiştir. Bitki özütleri hem gram negatif hem de gram pozitif bakterilere karşı oldukça iyi antimikrobiyal etkinlik göstermiştir. Metanol özütü daha etkili bulunmuştur. Buna ek olarak, bitki özütleri, 2,2- difenil-1- pikrilhidrazil (DPPH) radikal süpürücü aktivitesi için denenmiş ve metanol ekstresinin güçlü antioksidan aktiviteye sahip olduğu gözlenmiştir. Özütlerin plazmit DNA üzerine etkisi agaroz jel elektroforezi yöntemiyle incelenmiştir. Metanol ve etanol özütünün konsantrasyona ve inkübasyon süresine bağlı olarak DNAzyı parçalama ve kesme şeklinde etkiler gösterdikleri bulunmuştur. Bitki özütünün sitotoksik aktivitesi MTT yöntemi ile HeLa, MCF-7, DLD-1, Osteosarkoma ve Fibroblast hücre hattı uzerinde çalışılmıştır. S. khuzestanica metanol özütü konsantrasyona bağlı olarak iyi bir sitotoksik etki göstermiştir. Eş zamanlı PZR yöntemi ile Pro-apoptotik kaspaz-3, Bax ve Bcl-2 anti- apoptotik gen ifadeleri incelenmişti. MCF-7 hücre hattı üzerinde 12,5 μg/ml konsantrasyondaki etanol ve su özütünün apoptotik etkili olduğu tespit edilmiştir. Etanol özütü kanser hücre dizilerinden MCF-7'e en etkili olduğu belirlenmiştir. Bu çalışma ile bitkinin potansiyel antikanser aktivitesi olduğu belirlenmiştir.