Malzeme bilimindeki gelişmelerin mimarlık disiplini üzerine etkileri: Akıllı malzemeler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEVGİ TEMEL

Danışman: Semra Arslan Selçuk

Özet:

Tasarlanan her türlü nesnenin en önemli bileşenlerinden biri olan “malzeme”, bilim ve teknoloji alanında yaşanan ilerlemeler ile birlikte değişim ve dönüşüm geçirmektedir. Malzeme ve malzeme biliminde meydana gelen bu gelişmeler, tüm tasarım alanlarında olduğu gibi mimarlık disiplininde de paradigmatik özelliklere sahip yenilikçi ve yüksek performanslı malzemelerin üretimine olanak tanımaktadır. Yenilikçi malzemeler olarak nitelendirilen “akıllı malzemeler” de gelişmiş bir teknolojinin sonucudur. Akıllı malzemeler; çevresindeki potansiyelleri algılayan, işleyen ve tepki verebilen dinamik malzemelerdir. Yaşam kalitesini iyileştirmeyi hedefleyen bu malzemelerin yapı sektöründe kullanılması ile enerji korunumunun sağlanması, bina dayanıklılığının ve güvenilirliğinin iyileştirilmesi, bakım-onarım maliyetlerinin azaltılması gibi konularda yenilikçi uygulamalar gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda, malzeme bilimindeki gelişmelerin mimarlık disiplinindeki etkilerinin neler olduğu/olabileceği sorusunun cevaplarının arandığı bu tez çalışmasında akıllı malzemelerin mimari uygulamalardaki yeri ve potansiyelleri irdelenmiş ve söz konusu malzemelerin mimariyi şekillendirmede kullanılan geleneksel malzemelerin yerine sunduğu alternatifler tartışılmıştır. Bu amaçla bu çalışma, malzeme bilimi ve mimarlık çerçevesinde detaylandırılmış ve akıllı malzemeler ile sınırlandırılmıştır. Yapılan alan çalışmasında mimaride mevcut akıllı malzemeler ana hatlarıyla ortaya konmuş ve örnekler ışığında bu malzemelerin sunduğu yenilikler incelenmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, akıllı malzemelerin, binaların tasarım-yapım-kullanım sürecinde, doğadaki potansiyeller ile dinamik bir bağ oluşturarak “performatif özellikler” sunduğu, binaların yapısal performansını iyileştirdiği, kullanıcı konforuna katkı sunduğu ve enerji tüketimini optimize etme konusunda üstün özelliklere sahip olduğu sonucuna varılmıştır.