Diarilpirazol türevi bileşiğin (BRP-42) analjezik ve antienflamatuvar aktivitesi üzerine çalışmalar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: GÖKNUR GÖKER

Danışman: MECİT ORHAN ULUDAĞ

Özet:

Gastrointestinal kanal iritasyonu, kanaması ve ülserojenik etki gibi yan etkiler genel olarak bütün NSAİİ (Non-steroidal Antienflamatuvar İlaç) lerde vardır. Yan etkiler doz ile ilişkilidir ve yan etkilerin şiddeti NSAİİ lerin kullanımını kısıtlayıcı nitelikte olabilir. Bu nedenle son yıllarda daha az yan etkiye sahip olan non-steroidal analjezik ilaçların geliştirilmesi önem kazanmıştır. Bu çalışmanın amacı Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Kimya Anabilim Dalı tarafından önceden sentezlenen ve in-vitro aktivitesi gösterilen pirazol çekirdeği taşıyan diarilpirazol türevi molekülün (BRP-42 olarak kodlanmıştır) in-vivo olarak antienflamatuvar/analjezik aktivitesini ölçmek ve midede akut ülserojenik etkisini göstermektir. Bu çalışmada kullanılan CD1 erkek fareler n=6 olacak şekilde 6 gruba (BRP-42 [10, 30 ve 100 mg/kg], referans ilaç İBU [İbuprofen, 100 mg/kg], çözücü DMSO [Dimetil sulfoksit] ve SF [Serum fizyolojik]) ayrılmıştır. Maddeler deneyden 30 dakika önce subkütan olarak verilmiştir. Antienflamatuvar aktivite tayini için 0, 90, 180, 270, 315 ve 360. dakikalarda ölçüm yapılacak şekilde karagenin (24 μl/pençe) ile oluşturulan pençe ödemi testi, analjezik aktivite tayini için para-benzokinon (2,5 mg/kg, intraperitonal) ile oluşturulan kıvranma testi kullanılmıştır. Ayrıca madde uygulanmasından 4 saat sonra ötenazi yapılan farelerin mideleri mikroskop altında incelenmiş ve mide hasarları tespit edilmiştir. Karagenin ile oluşturulan pençe ödemi/zaman grafiğinde maksimum ödemin 270. dakikada ortaya çıktığı gözlenmiştir. DMSO ve SF gurupları arasında ödematöz etkinlik açısından istatistiksel anlamlı bir farkın olmadığı görülmüştür. BRP-42 nin en güçlü antienflamatuvar etkili dozunun 100 mg/kg olduğu bulunmuştur. 270. dakikada antiödematöz etki; BRP-42 için %46, İBU için %71,05 ve analjezik etki; BRP-42 için %36, İBU için %77,8 olarak bulunmuştur. Ülserojenik etki ise BRP-42 için 0, İBU için +2 olarak tespit edilmiştir. BRP-42 nin antienflamatuvar ve analjezik aktivitelerinin referans madde İBU ya kıyasla daha az olduğu gözlenmiştir. Ancak BRP-42 nin mide ülseri yapma olasılığının İBU ya göre daha düşük çıkması bu molekülün geliştirildiğinde ilaç adayı olabileceğini düşündürmektedir.