Türk dili ve edebiyatı öğretim programları ile ders kitaplarının içerik analizi (1920-1938)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Türkçe Ve Sosyal Bilimler Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FERHAT KAYACAN

Danışman: Mustafa Kurt

Özet:

Atatürk Dönemi’nde, 1920-1938 yıllarında, liselerdeki Türk dili ve edebiyatı dersinin öğretim sürecinde kullanılan ders kitaplarının içeriklerini analiz etmek amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Tekil tarama modeliyle desenlenen çalışmada veriler, belge tarama yönteminin süreçlerine uygun toplanmıştır. Bu süreçlere uygun olarak alan yazını ve arşiv belgeleri taranarak çalışma alanında kullanılan on dört ders kitabı belirlenmiştir. Bu kitaplar ve baskılarından oluşan toplam altmış iki ders kitabının analiz edildiği çalışmada birincil kaynaklar kullanılmıştır. Çalışmada Süleyman Şevket Tanlı, Ali Canip Yöntem, İbrahim Necmi Dilmen, Mehmet Fuat Köprülü, Saadettin Nüzhet Ergun, Agâh Sırrı Levend, İsmail Habip Sevük, Mustafa Nihat Özön tarafından hazırlanan ders kitapları ile Hıfzı Tevfik [Gönensay], Hamamizade İhsan ve Hasan Âli [Yücel] tarafından ortaklaşa hazırlanan ders kitabı incelenmiştir. Bu ders kitaplarının içeriği, dönemin öğretim programında geçen temalara göre ayrılmış; bu temaların kodları belirlenmiş ve bu kodların içeriklerinde kullanılan metinlerin verileri listelenmiştir. Öğretim süreçlerinde tek baskısının kullanıldığı belirlenen kitaplar betimsel içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Öğretim süreçlerinde birden fazla baskısının kullanıldığı belirlenen kitaplar da tematik içerik analizi (meta sentez) yöntemiyle analiz edilmiş, baskılar arasındaki benzerlik ve farklılıklar ortaya konmuştur.