Siyanotik doğuştan kalp hastalıklı çocuklarda demir eksikliği ve tedavisinin viskozite üzerinde etkileri


Tezin Türü: Tıpta Yandal Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Öğrenci: SEMİHA TERLEMEZ

Danışman: FATMA SEDEF TUNAOĞLU

Özet:

Siyanotik doğuştan kalp hastalarında arteriyel oksijen saturasyonunun düşük olması nedeniyle sekonder eritrositoz görülmektedir; hastaların Hb, Hct düzeyleri yaş gurubuna göre beklenenden yüksek değerlerdedir. Sekonder eritrositozun doğal bir sonucu olarak hastalarda demir tüketimi artmıştır. Siyanotik doğuştan kalp hastalarında demir eksikliği sık görülen bir durum olup hastaların izleminde demir tedavisi sıklıkla önerilmektedir. Ancak demir tedavisi ile birlikte hastalarda Hb, Hct düzeyleri de artmaktadır. Siyanotik doğuştan kalp hastalarında en önemli klinik sorunlardan biri olan hiperviskozite yüksek Hb ve Hct düzeyleri ile doğrudan ilişkilidir. Bu çalışma siyanotik doğuştan kalp hastalarında demir tedavisinin viskozite üzerindeki etkisini araştırmak amacı ile planlanmıştır. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Kardiyoloji Bilim Dalında izlenen 20(%51) kız, 19(%49) erkek, ortalama yaşları 9,9 ± 6,2 yıl, ortalama ağırlıkları 33 ± 18,4 kg olan 39 siyanotik doğuştan kalp hastalıklı hasta değerlendirilmiştir. Hastalar ferritin düzeylerine göre demir eksikliği olan ve olmayan iki guruba ayrılmış; demir eksikliği saptanan guruba 4 mg/kg/gün dozda iki değerlikli demir tedavisi 3 ay süre ile uygulanmıştır. Demir eksikliği saptanmayan guruba ise herhangi bir tedavi verilmemiştir. Her iki gurubun da başlangıçta ve üç ay sonra klinik ve laboratuvar bulguları değerlendirilmiş, viskozite ölçümleri yapılmıştır. Otuzdokuz hastanın 21(%53,8)?inde demir eksikliği saptanmıştır. demir eksikliği ile MCH, MCV düşüklüğü ve RDW yüksekliği arasında korelasyon bulunmuştur. Üç ay süre ile demir tedavisi uygulandıktan sonra hastaların Hb ve Hct değerlerinde artış olmasına karşın viskozite değerlerinde artış görülmemiştir. Demir tedavisinden sonra hastaların hiperviskozite semptomlarında azalma, ortalama oksijen saturasyonlarında ise artış görülmüştür. Bu çalışma siyanotik doğuştan kalp hastalığı olan çocuklarda demir tedavisinin gerekli ve güvenli olduğunu göstermiştir. Demir eksikliği olmayan hastaların 3 ay sonra yapılan kontrol değerlendirmelerinde ise; demir eksikliği anemisi gelişmese bile Hb, Hct, serum demir, ferritin düzeylerinin anlamlı olarak düştüğü görülmüştür. Bu sonuç hastaların izleminde idame dozdan demir desteğini gündeme getirmelidir.