21. YÜZYILDA TÜRKİYE'DE DÜZENLENEN CAMİ TASARIM YARIŞMALARINDA KULLANILAN KUBBE VE MİNARE ÖGELERİNİN KARŞILAŞTIRMALI OLARAK ANALİZİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, mimarlık ana bilim dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUHAMMET SAMİ YAYLALI

Danışman: Önder Aydın

Özet:

Camiler İslam dininin yayılışı ile birlikte dünya genelinde inşa edilen yapı türleri arasına girmiştir. İçinde bulunduğumuz 21. Yüzyılda camilerin inşasından önce tasarıma karar verme aşamasında tasarım yarışmaları yaygınlaşmıştır. Tasarım yarışmaları Türkiye’de cami mimari konusundaki tartışmaların daha sağlıklı zemine oturması için bir fırsat sunmaktadır. Günümüzde camilerin yeri, büyüklüğü, minare sayısı, kubbeli veya çatılı oluşu tartışma konusu olmaktadır. Mabet olması nedeniyle camiler hakkında cami kullanıcıları, imamlar, medya, cami yaptırma ve yaşatma dernekleri, idari kurumlar ve siyasiler olmak üzere farklı kesimlerin çeşitli görüşleri ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, proje elde etme yöntemlerinden cami tasarım yarışmalarında ödül alan tasarımlar üzerinden kubbe ve minare konusundaki yaklaşımların değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Çalışmanın hedefi doğrultusunda uygulanan yöntem ise, Türkiye’de 21. yüzyılda yapılan cami tasarım yarışmalarını kapsayarak bu yarışmalarda ödül alan projelerin mimari yaklaşım, kubbe ve minare tutumları açısından karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi şeklindedir. Yapılan değerlendirmeler neticesinde cami tasarımı yapan mimarların cami tasarımları hususunda veriler elde edilmiş olup kubbe ve minare gibi tasarımların mimari ögeleri irdelenmiştir. Cami tasarımı yarışmaları üzerinden yakın gelecekte inşa edilebilecek camilerin tasarım eğilimleri değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler : Cami, tasarım yarışması, minare, kubbe, mimari