Türkiye'de ortaya çıkan deprem sayıları ve ortalama deprem büyüklüğüne göre depremsellik eğiliminin Markov zincirleri ile incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: UMUT YALÇIN

Danışman: MERAL EBEGİL

Özet:

Bu çalışmada, (36° − 42°) Kuzey, (26° − 45°) Doğu koordinatlarında bulunan Türkiye'de 1900-2010 yılları arasında olan deprem verileri kullanılarak deprem büyüklükleri (Magnitüd(M)) için uygun sınıf aralıkları M<3, 3≤M<4, 4≤M<5, 5≤M<6 ve 6≤M şeklinde oluşturulmuştur. Oluşturulan bu aralıklar sırasıyla 1, 2, 3, 4 ve 5 Markov zincirinin durumlarını göstermektedir. Alınan herhangi bir zaman aralığında (Δt), hiç deprem kaydedilmeyeceği gibi sınırlı sayıda deprem de kaydedilebilir. Uygulamamızda Δt zaman aralığında meydana gelen en yüksek deprem büyüklüğü seçilmiştir. Δt zaman aralığında hiç deprem olmazsa en yüksek deprem büyüklüğü için sıfır alınmıştır. Bu şekilde Δt zaman aralıklarında meydana gelen depremler ait oldukları durumlara atanmıştır. 1900-2010 yılları arası Δt'lik zaman aralıklarına bölünerek Markov zinciri oluşturulmuştur. Oluşturulan Markov zinciri kullanılarak farklı Δt (1 gün, 2 gün, 3 gün, ...) zaman aralıklarına göre geçiş matrisleri oluşturulmuş, daha sonra bu matrislerden dönem içi kestirim oranı ve Maksimum Entropi Prensibi'ne göre TOPSIS yöntemi kullanılarak en uygun olan matrisin Δt = 15 gün zaman aralığına sahip geçiş matrisi olduğu belirlenmiştir. Elde edilen geçiş matrisleri kullanılarak depremle ilgili tahminlerde bulunulmuştur.