Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Öğrenci: SEVTAP GÜNAY KÖPRÜLÜ
Danışman: ALTAN ALPEREN
Özet:Film çevirisini çeviribilim kapsamında ele aldığımız bu çalışmamızda, günümüzde kültürler arası bilgi aktarımında önemli bir yere sahip olan filmlerin çevirisinin dünyada ve Türkiye?deki durumu belirtilerek izleyici tarafından en çok tercih edilen dublaj yöntemi ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Dublaj sürecinde, görsel ve işitsel açıdan eşlemeye dikkat edilmesi gerektiği vurgulandıktan sonra, eşleme yaparken karşılaşılan çeviri sorunları, bu sorunların nasıl aşılabildiği, neden aşılamadığı gibi sorunsallar ortaya konulmuştur. Bu bağlamda, bir toplumun tarihi geçmişini irdelemesi sebebiyle kültürel özellikler taşıyan ?Das Leben der Anderen? adlı Alman yapımı filmin, ?Başkalarının Hayatı? adlı Türkçe dublajı karşılaştırılarak incelenmiştir. İncelememizde, çevirmeninin karşılaştığı sorunlar, bu sorunlara nasıl çözümler getirdiği, dilsel ve dil dışı etkenlere, özellikle de eşlemeye dayalı olarak karşılaşılan çeviri sorunları gibi birçok husus ayrıntılı bir şekilde örneklendirilmiş ve analiz edilmiştir. Dublaj yoluyla film çevirisinde, doğal olmayan deyişlerin ve bazı yitimlerin söz konusu olduğu; karşılaşılan güçlüklerin, sadece dil ve kültür farklılığından değil, aynı zamanda dil dışı unsurlardan ve eşlemeyi sağlama çabasından kaynaklandığı, bu nedenle eşdeğerliğin zorlaştığı; karşılaşılan sorunları aşmakta kullanılan yolların, filmin bütünlüğünde ve anlamında bozulmalara neden olduğu gözlemi ve savından yola çıkan çalışmanın odağını, eşleme yaparken karşılaşılan çeviri sorunları oluşturmaktadır. Bu amaçla yapılan incelemede çevirmen kararlarını etkileyen etkenler saptanarak, bu kararların dublajın kalitesine etkisi, ele alınan Alman yapımı filmin Türkçe dublajı ile örneklendirilerek sorgulanmaktadır. Filmlerin betimleyici çeviri yaklaşımı çerçevesinde karşılaştırmalı incelemesi neticesinde elde edilen sonuçların, dublaj çeviri türü için dizgeleştirilmesi yolunda bir adım atılmaktadır.