Etkin keşif gözetleme sistemi için kablo güdümlü balonlar ve İHA sistemlerine yönelik yer seçimi ve rotalama model önerileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Harekat Araştırması , Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NAHİT YILMAZ

Danışman: Cevriye Gencer

Özet:

Son yıllarda, Mili Güvenlik Kurulu tarafından keşif ve gözetleme faaliyetlerinde Kablo Güdümlü Balonlar (KGB) ve İHA sistemlerinin kullanımına yönelik kararlar alındığı bilinmektedir. Bu sistemlerin kullanımı öncesinde önemli bir planlama sürecine ihtiyaç vardır. Tez çalışmasında; etkin keşif ve gözetleme sürecinin teşkil edilmesi için KGB'lerin konuş yerlerini ve İHA sistemlerinin rota planını belirlemeye yönelik çeşitli modeller geliştirilmiştir. Keşif gözetleme görevinin KGB'ler ile sağlanması durumu için geliştirilen modellerde; sensör görüş yetenekleri ve arazi özellikleri dikkate alınarak, minimum maliyet ile maksimum alan kaplamasını sağlamak üzere "Küme Kaplama", "Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri" ve "Amaç Programlama" yaklaşımları kullanılmıştır. İHA sistemlerinin kullanım durumu için ise; mimimum rota uzunluğu ile tüm konumların gözleminin sağlanması hedeflenmiş, bu amaçla; "Klasik İHA Rotalama Modeli", sensör görüş yeteneklerinin rota sürecine dâhil edilmesini sağlayan "Birleşik Sensör Seçimi ve İHA Rotalama Modeli" ve iki aşamalı sezgisel bir algoritma olan "Sensör Kaplama ve Demon Algortiması" sırasıyla kullanılmıştır. Son olarak, KGB sistemlerinin etkin olmaması durumunda İHA sistemleri ile desteklenmesini amaçlayan "Hibrit Keşif ve Gözetleme Modeli" önerilmiştir. Geliştirilen modeller Türkiye güney sınır hattı için oluşturulan bir senaryoda test edilmiştir. Test sonuçları; Güneydoğu sınır hattının coğrafi yapısı nedeniyle KGB kullanımına elverişli olmadığını ve bu bölgenin İHA'lar ile havadan keşfi yapılarak desteklenmesi gerektiğini göstermektedir.