ALÜVYON TABANLI VADİLERİN KENAR BÖLGELERİNDE GÖZLENEN DEPREM ŞİDDETİ ARTIMLARININ ANALİTİK YAKLAŞIM VE BİR MODEL DENEYİ İLE İRDELENMESİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AHMET HAKAN MUTLU

Danışman: SÜLEYMAN PAMPAL

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Sismik dalga hareketi üzerindeki topografik etki, birçok araştırmaya konu olmuştur. Bu çalışmada, alivyon tabanlı vadilerin kenar bölgelerinde gözlenen deprem şiddeti artımları sonlu elemanlar yöntemi ve model deneyleri ile irdelenmeye çalışılmıştır. Çalışmada, biri üçgen, diğerleri trapez kesitli toplam beş farklı vadi eğimi (17º, 22º, 27º, 37º, 45º) üzerinde sonlu eleman modeli oluşturulmuş ve uygulanan bilgisayar programı (QUAD4M) ile; vadi kenarı, vadi ekseni ve ikisinin arasında bir noktada elde edilen ivme-zaman geçmişleri Fourier Genlik Spektrumları'na dönüştürülmüştür. Seçilen üç noktadaki ve anakayadaki genlik-frekans değişim değerleri, deprem süresi dört evreye bölünerek, bu evreler için ayrı ayrı irdelenmiştir. Yapılan dinamik analiz sonucunda deprem süresinin dört farklı evresinde, vadi üzerinde alınan üç farklı noktada, vadi eğimi değişimlerinin etkisi irdelenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, laboratuarda iki farklı malzeme kullanılarak model uygulaması yapılmıştır. İlk modelde, anakaya alçıyla temsil edilerek dinamik analizlerde kabul gören anakayanın sonsuz rijitliği elde edilmiş, ikinci modelde ise anakaya bu kez silikon-kum karışımı bir malzeme ile temsil edilerek doğadaki elastik özelliklere yakın anakaya modeli elde edilmeye çalışılmıştır. Her iki model için de alüvyon tabaka polivinilalkol çözeltisi ile boraks (sodyumtetraborat – Na2B4O7) çözeltisi belirli oranlarda karıştırılarak jel kıvamında bir malzeme ile temsil edilmeye çalışılmıştır. Modeller üzerinde farklı frekanslarda sinüzoidal dalga üretilerek sonlu eleman analizlerinde seçilen aynı üç noktada ivme değişimleri ile ilişkileri araştırılmıştır. Model deneylerinden elde edilen sonuçlar sonlu elemanlar uygulaması ile elde edilen sonuçlarla karşılaştırılmıştır.