Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, -, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Selçuk BOZKIR
Danışman: Aysel Çağlan Günal
Özet:
Polimetilmetakrilat (PMMA), kemik çimentosu, protez taban malzemesi olarak yaygın
olarak kullanılan, toz polimer ve sıvı monomerin karıştırılmasıyla kıvamlaşan, ekzotermik
bir reaksiyonla yaklaşık 60-80° sıcaklığa ulaşıp sertleşen bir biyomateryaldir. Bu malzeme
aslında implantların kemiğe sabitlenmesi için geliştirilmiştir. Ayrıca osteomiyelit
tedavisinde yüksek konsantrasyonda lokal antibiyotik sağlamak için de kullanılmaktadır.
PMMA bir termoplastik polimer olup, protez malzeme kullanıma ek olarak çok çeşitli
alanlarda kendine yer bulan, dünyada en çok üretimi gerçekleştirilen malzemeler arasında
yer almaktadır. Bu açıdan, PMMA aslında bir plastik olarak çevre kirleticiler arasındadır ve
çevre kirleticilere son yıllarda verilen önem git gide artmaktadır. Bu çalışmanın amacı,
PMMA'nın sucul toksikoloji açısından çevresel etkisini belirlemektir. DNA/RNA oksidatif
hasarını değerlendirerek insanlar üzerindeki olası olumsuz etkilerini öngörmektir. Zebra
balığı deney grupları (Danio rerio) 6, 24, 96 saat ve bir hafta boyunca planlanan zaman
aralıklarında PMMA’ya 1, 10 ve 50 mg/L dozlarında olarak maruz bırakılmıştır. DNA/RNA
oksidatif hasarını 8-hidroksi-2'deoksiguanozin (ng/g doku) olarak değerlendirmek için,
zebra balığı DNA izolasyonu için homojenize ve hidrolize edilmiştir ve hasar LC-MS
modifiye yöntemi ile ölçülmüştür. DNA hasarı, 24 saatlik grupların düşük dozlarına maruz
bırakılan grupta istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde artmıştır, ancak 96 saatlik ve 1 haftalık
grupların yüksek dozlarında kontrol gruplarına kıyasla bir fark gözlenmemiştir. Solungaç
dokularında epitel hiperplazisi saptanmıştır. 96 saat ve bir hafta boyunca 10 mg/L ve 50
mg/L dozlara maruz kalan gruplarda epitel hiperplazisi’nin artığı gözlemlenmiştir. Ayrıca,
karaciğer dokularında da aynı konsantrasyon ve sürelerde histolojik olarak hidropik
dejenerasyonlar gözlenmiştir. Histolojik hasar 50 mg/L PMMA maruz kalan grupta daha
şiddetli olarak saptanmıştır. Sonuç olarak, sonuçlarımız maruz kalma süresi ve dozu ile ilgili
değişiklikleri temsil etmektedir. Zebra balıklarında akut genotoksik etkinin doku hasarına
neden olduğu tespit edildiği için, çevre kirliliği ve sağlık sorunları arasında ilişki olduğu ileri
sürülmektedir
Anahtar Kelimeler : PMMA, zebrabalığı (Danio rerio), oksidatif hasar, DNA hasarı