FRUKTOZ İLE BESLENEN RATLARDA KURKUMİN'İN OKSİDAN-ANTİOKSİDAN SİSTEM VE SİTOKİNLER ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SUZAN MURATOĞLU SEVERCAN

Danışman: Hatice Paşaoğlu

Özet:

Metabolik sendrom (MetS) hipertansiyon, obezite, insülin direnci ve dislipidemi gibi

faktörlerinin bütünüyle oluşur. Bazı çalışmalar kurkuminin dislipidemi, ateroskleroz ve

metabolik sendroma karşı aktif rol oynadığını göstermiştir. Çalışmamızda, fruktozun

neden olduğu metabolik sendrom rat modelinde kurkuminin glukoz homeostazı, insülin

direnci, oksidatif stres ve inflamasyonun olası yararlı etkileri ile birlikte yağ asidi bağlayıcı

protein (A-FABP-4), irisin, fibroblast büyüme faktörü-21 (FGF-21) ve kemerin gibi

adipokinlerin üzerine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla; 24 erkek

yetişkin Wistar albino rat rastgele 4 gruba ayrılmıştır. Bunlar: kontrol (Grup 1),%20 fruktoz

(Grup 2), %20 fruktoz ve 100 mg/kg kurkumin (Grup 3), %20 fruktoz ve 200 mg/kg

kurkumindir (Grup 4). 8. haftanın sonunda hayvanlar feda edilerek kan, yağ ve karaciğer

doku örnekleri alınmıştır. Vücut ağırlığı, sistolik kan basıncı (SKB) ölçülmüş, lee indeksi

hesaplanmış, serum glukoz ve plazma lipoprotein seviyeleri otoanalizör ile belirlenmiştir.

Diğer parametreler ise Elisa-assay yöntemi ile tayin edilmiştir. Çalışmamızda Grup 2’de

Grup 1’e göre artan serum glukoz, yüksek kan basıncı insülin direnci ve dislipidemi

gözlenerek MetS başarıyla oluşturulmuştur (p<0,008). Grup 2’nin serum ve karaciğer total

oksidan durumu (TOS), oksidatif stres indeksi (OSİ) ve karaciğer tiyobarbitürik asit

(TBARS) seviyeleri Grup 1’e göre anlamlı olarak artarken, Grup 3 ve Grup 4’te bu

parametrelerin seviyeleri Grup 2’ye göre anlamlı olarak azalmıştır (p<0,008). Serum tümör

nekrozis faktör-α (TNF-α), interlökin-6 (IL-6) ve kemerin Grup 2’de Grup 1’e göre anlamlı

olarak artarken Grup 3’de TNF-α, IL-6 ve kemerin Grup 4’de TNF-α ve IL-6 seviyeleri

Grup 2’ye göre anlamlı olarak azalmıştır (p<0,008). Grup 2’nin karaciğer FGF-21 seviyesi

Grup 1’e göre anlamlı olarak azalırken (p<0,008), Grup 3 ve Grup 4’ün FGF-21 seviyesi

Grup 2’ye göre anlamlı olarak artmıştır (p<0,008). Grup 2 ve Grup 3’ün yağ doku AFAB-4

düzeyi Grup 1’e göre anlamlı olarak artarken Grup 4’de Grup 2’ye göre anlamlı olarak

azaldığı saptanmıştır (p<0,008). Grup 2’nin yağ doku irisin düzeyi Grup 1’e göre anlamlı

olarak azalırken Grup 3’ün yağ doku irisin düzeyi Grup 2’ye göre anlamlı olarak artmıştır

(p<0,008). Çalışmamızın sonuçlarına göre kurkumin tedavisinin metabolik sendroma karşı

iyileştirici etki gösterdiği belirgin olarak gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler : Kurkumin, metabolik sendrom, insülin direnci, oksidatif stres, inflamasyon, adipokinler