Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SUZAN MURATOĞLU SEVERCAN
Danışman: Hatice Paşaoğlu
Özet:
Metabolik sendrom (MetS) hipertansiyon, obezite, insülin direnci ve dislipidemi gibi
faktörlerinin bütünüyle oluşur. Bazı çalışmalar kurkuminin dislipidemi, ateroskleroz ve
metabolik sendroma karşı aktif rol oynadığını göstermiştir. Çalışmamızda, fruktozun
neden olduğu metabolik sendrom rat modelinde kurkuminin glukoz homeostazı, insülin
direnci, oksidatif stres ve inflamasyonun olası yararlı etkileri ile birlikte yağ asidi bağlayıcı
protein (A-FABP-4), irisin, fibroblast büyüme faktörü-21 (FGF-21) ve kemerin gibi
adipokinlerin üzerine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla; 24 erkek
yetişkin Wistar albino rat rastgele 4 gruba ayrılmıştır. Bunlar: kontrol (Grup 1),%20 fruktoz
(Grup 2), %20 fruktoz ve 100 mg/kg kurkumin (Grup 3), %20 fruktoz ve 200 mg/kg
kurkumindir (Grup 4). 8. haftanın sonunda hayvanlar feda edilerek kan, yağ ve karaciğer
doku örnekleri alınmıştır. Vücut ağırlığı, sistolik kan basıncı (SKB) ölçülmüş, lee indeksi
hesaplanmış, serum glukoz ve plazma lipoprotein seviyeleri otoanalizör ile belirlenmiştir.
Diğer parametreler ise Elisa-assay yöntemi ile tayin edilmiştir. Çalışmamızda Grup 2’de
Grup 1’e göre artan serum glukoz, yüksek kan basıncı insülin direnci ve dislipidemi
gözlenerek MetS başarıyla oluşturulmuştur (p<0,008). Grup 2’nin serum ve karaciğer total
oksidan durumu (TOS), oksidatif stres indeksi (OSİ) ve karaciğer tiyobarbitürik asit
(TBARS) seviyeleri Grup 1’e göre anlamlı olarak artarken, Grup 3 ve Grup 4’te bu
parametrelerin seviyeleri Grup 2’ye göre anlamlı olarak azalmıştır (p<0,008). Serum tümör
nekrozis faktör-α (TNF-α), interlökin-6 (IL-6) ve kemerin Grup 2’de Grup 1’e göre anlamlı
olarak artarken Grup 3’de TNF-α, IL-6 ve kemerin Grup 4’de TNF-α ve IL-6 seviyeleri
Grup 2’ye göre anlamlı olarak azalmıştır (p<0,008). Grup 2’nin karaciğer FGF-21 seviyesi
Grup 1’e göre anlamlı olarak azalırken (p<0,008), Grup 3 ve Grup 4’ün FGF-21 seviyesi
Grup 2’ye göre anlamlı olarak artmıştır (p<0,008). Grup 2 ve Grup 3’ün yağ doku AFAB-4
düzeyi Grup 1’e göre anlamlı olarak artarken Grup 4’de Grup 2’ye göre anlamlı olarak
azaldığı saptanmıştır (p<0,008). Grup 2’nin yağ doku irisin düzeyi Grup 1’e göre anlamlı
olarak azalırken Grup 3’ün yağ doku irisin düzeyi Grup 2’ye göre anlamlı olarak artmıştır
(p<0,008). Çalışmamızın sonuçlarına göre kurkumin tedavisinin metabolik sendroma karşı
iyileştirici etki gösterdiği belirgin olarak gözlenmiştir.
Anahtar Kelimeler : Kurkumin, metabolik sendrom, insülin direnci, oksidatif stres, inflamasyon, adipokinler