Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: BURCU DENİZ GÜNEŞ
Danışman: EDA KÖKSAL
Özet:Bu çalışma, hemodiyaliz tedavisi alan kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda farklı beslenme tarama testlerini karşılaştırarak hastalığa özgü malnütrisyon riskini en iyi şekilde belirleyebilmek ve beslenme durumuyla ilişkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma Şubat-Kasım 2016 tarihleri arasında yaşları 18-65 arasında değişen, Ankara ilinde bulunan üç özel diyaliz merkezinde haftada üç gün diyalize giren 98 i erkek 96 si kadın toplam 194 yetişkin hasta üzerinde yürütülmüştür. Çalışmaya katılmayı kabul eden hastalara yüz yüze görüşme yöntemi ile genel bilgileri, sağlık bilgileri, beslenme alışkanlıklarını içeren anket formu uygulanmış ve son 3 aya ait biyokimyasal parametreleri dosyalarından alınarak kaydedilmiştir. Hastaların iki günlük (bir diyaliz günü ve bir diyaliz dışı gün) besin tüketim kayıtları alınmıştır. Hastalara iştah durumunu değerlendirmek amacı ile Basitleştirilmiş Beslenme İştah Anketi (SNAQ); beslenme durumlarını değerlendirmek için Subjektif Global Değerlendirme (SGD), Malnütrisyon İnflamasyon Skoru (MİS), Beslenme Risk Taraması (NRS-2002), Malnütrisyon Üniversal Tarama Aracı (MUST) testleri uygulanmış ve Geriatrik Nütrisyonel Risk İndeksi (GNRİ) değeri hesaplanmıştır. Hastaların antropometrik ölçümleri (boy uzunluğu, vücut ağırlığı, bel çevresi, kalça çevresi, boyun çevresi) alınmış ve Bodystat Quadscan 4000 cihazı ile vücut bileşimi analizleri yapılmıştır. Araştırmaya katılan erkek hastaların yaş ortalaması 54,3±9,99 yıl, kadın hastaların 51,9±11,83 yıldır. Hastaların BKİ değeri erkeklerde ve kadınlarda sırasıyla 24,8 (5,7) kg/m2 ve 28,3 (9,3) kg/m2 dir. SGD ye göre hastaların %70,7 si iyi beslenmiş, %21,1 i hafif-orta malnütrisyonlu, %8,2 si ağır malnütrisyonlu olarak bulunmuştur. MUST a göre hastaların %6,2 sinde yüksek, %12,4 ünde orta ve %81,4 ünde düşük malnütrisyon riski saptanmışken, NRS-2002 ye göre hastaların %17,0 sinde malnütrisyon riski bulunmuştur. SGD sonuçları temel alınarak yapılan ROC analizi ile MİS ve GNRİ testlerinin kesişim değerleri sırasıyla 6,5 ve 86 puan olarak belirlenmiştir. Bu kesişim değerlerinde MİS e göre hastaların %28,9 unda, GNRİ ye göre %45,4 ünde malnütrisyon riski saptanmıştır. Antropometrik ölçümlerden vücut ağırlığı, BKİ, bel/boy oranı ve boyun çevresi; vücut kompozisyonu analizi sonucundan yağsız kütle, FFMI, vücut hücre kütlesi ve faz açısı malnütrisyonlu bireylerde daha düşük; ECW/TBW ve rezistans değerleri daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). Hastaların günlük aldıkları toplam enerji, protein ve mikro besin ögeleri malnütrisyonlu bireylerde daha düşüktür (p<0,05). Hemodiyaliz hastalarında beslenme durumunu belirlemede en güvenilir testin SGD ye göre sırasıyla MİS, NRS-2002, MUST ve GNRİ olduğu belirlenmiştir. Bu bağlamda hemodiyaliz hastalarında SGD nin yanı sıra MİS ve NRS-2002 kullanımı ve bu sonuçların desteklenmesi için, daha fazla çalışmanın yapılması gerekmektedir.