Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, HEMŞİRELİK ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hanifi DÜLGER
Danışman: Sultan Ayaz Alkaya
Özet:
Araştırma adölesan dönemde sağlık okuryazarlığı temelli web tabanlı eğitim programının
beslenme ve egzersiz davranışlarına etkisini belirlemek amacıyla paralel grup randomize
kontrollü deneysel tasarım ile yapılmıştır. Araştırmanın evrenini bir ortaokulda öğrenim
gören altıncı ve yedinci sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Araştırma 114 adölesan (müdahale:
42, kontrol: 72) ile tamamlanmıştır. Verilerin toplanmasında kişisel bilgi formu, Okul
Çağındaki Çocuklar İçin Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği ve Adölesan Sağlığı Geliştirme Ölçeği
kullanılmıştır. Müdahale grubuna sağlık okuryazarlığına temellendirilmiş, teorik bilgiye
yönelik dört modül 6 hafta boyunca ve teorik bilgiyi pekiştirmeye, beslenme ve egzersiz
davranışlarını uygulamaya yönelik iki modül 4 hafta boyunca uygulanmıştır. Toplam altı
modülden oluşan ve sağlık okuryazarlığını, beslenme ve egzersiz davranışlarını geliştiren
web tabanlı eğitim programı uygulanmıştır. Müdahale ve kontrol grubu arasında sağlık
okuryazarlığı, beslenme ve egzersiz davranışları ön test ortalama puanları açısından
istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı belirlenmiştir. Müdahale grubunun eğitim programı
sonrası son ölçümlerinde sağlık okuryazarlığı ve beslenme davranışları ortalama puanlarının
kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu, ancak egzersiz davranışları ortalama puanlarında
anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir. Araştırmada, sağlık okuryazarlığı temelli web
tabanlı uygulanan eğitim programının adölesanların sağlık okuryazarlığı düzeylerini
yükselttiği ve beslenme davranışlarını geliştirdiği, ancak egzersiz davranışlarını yeterli
düzeyde etkilemediği sonucuna varılmıştır. Adölesanlarda sağlıklı beslenme ve egzersiz gibi
sağlıklı davranışların kazandırılması için sağlık okuryazarlığı temelli web tabanlı eğitimler
verilmesi önerilmektedir. Bu kapsamda okul hemşirelerinin eğitici, danışman ve araştırmacı
rollerini kullanarak liderlik yapmaları önemlidir.
Anahtar Kelimeler : Sağlık Okuryazarlığı, Beslenme, Egzersiz, Web Tabanlı Eğitim,
Adölesan, Hemşirelik