Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: TUBA ARPACİ
Danışman: EBRU KILIÇARSLAN TÖRÜNER
Özet:Çocukluk çağı kanserlerinde sağkalım oranları güncel tedavi yaklaşımları sayesinde son 30-40 yılda %70-80 düzeylerine çıkmıştır. Gelişen tedavi teknikleriyle sağlanan tam iyileşmeye karşın kanserin kendisine ve tedaviye sekonder yan etkiler nedeniyle kanserde tedavi sonrası kronik bir süreç başlamaktadır. Bu çalışma sağkalan lösemili çocukların yaşadıkları sorunların ve semptomların değerlendirilmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırma Türkiye'de Ankara ilinde 3 hastanede 18 yaş altı lösemi tanısıyla tedavi görmüş ve tedavinin bitiminden itibaren en az 1 yıl, en fazla 5 yıl geçmiş toplam 102 çocuk ve ailesi ile yapılmıştır. Araştırma için etik kurul onayı ve ailelerden yazılı onam alınmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından literatüre dayanılarak geliştirilen 2 bölümlük veri toplama formu kullanılmıştır. İlk bölümde tanıtıcı bilgilere yönelik sorular, ikinci bölümde çocuğun tedavi sonrası yaşadığı fiziksel, psikolojik ve sosyal sorunlar ve semptomlara yönelik sorular yer almaktadır. Veriler 15 Şubat 2013-15 Şubat 2014 tarihleri arasında çocuk ve ebeveynlerle poliklinik izlemleri sırasında görüşülerek araştırmacı tarafından doldurulmuştur. Çocukların %89,2'sinin ALL tanısı ile tedavi görmüş olduğu, ortalama yaşlarının 11,7±4,32, çoğunun erkek (%57,8) olduğu belirlenmiştir. Çocukların ortalama tanı alma yaşları 6,5±3,87, tedavi süreleri 2,5±0,92 ve tedavi sonrası geçen süre 2,6±1,2'dir. Çocukların hepsinin tedavide kemoterapi aldığı, %45,1'ininde KT+RT aldığı belirlenmiştir. Sağkalan çocuklarda en fazla görülen sorunlar; solunum yolu enfeksiyonları (%41,2), kemik mineral dansitesinde azalma (%23,5), üriner sitem enfeksiyonları (%19,6) ve obezite (%18,6)'dir. Semptomlarda ilk sıralarda egzersiz intoleransı (%46,1), ağrı (%41,2), yorgunluk (%31,4), öksürük (%30,4) idrar yaparken yanma/ağrı (%18,6) yer almaktadır. Yaşanan sosyal sorunlarda en sık okul sorunları (%22,5), aile ilişkilerinin (%12,7) ve akran ilişkilerinin (%11,8) etkilenmesi belirtilmiştir. Çocuklarda tedavi süresi artıkça üriner sistem enfeksiyonu (M-U=558,5; p=,022), KMD azalma (M-U=692,5; p=,046) ve ağrı (M-U=924,5;p=,018) oranlarının arttığı belirlenmiştir. Sağkalan lösemili çocuklarda tedavi sonrası süreçte hastalık ve tedaviye bağlı birçok sorun ve semptom görüldüğü belirlenmiştir. Bu nedenle sağkalan çocukların sağlığının sürdürülmesi ve geliştirilmesi için gerekli hemşirelik girişimlerinin planlanması ve uygulanması önem taşımaktadır.