Fen ve teknoloji dersi laboratuvarlarında öğrenme ortamlarının yapılandırmacı yaklaşıma uygunluğunun değerlendirilmesi: Erzurum ili örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Öğrenci: HATİCE İLHAN

Danışman: MEHMET TAŞPINAR

Özet:

Bu araştırmanın amacı, Fen ve Teknoloji dersi laboratuvarlarında öğrenme ortamlarının yapılandırmacı yaklaşıma uygunluğunun öğretmen ve öğrenci görüşleri açısından araştırmaktır. Araştırmanın çalışma evreni Erzurum il merkezinde öğrenim gören 7000 8. sınıf öğrencisi ve il merkezinde görev alan 225 fen ve teknoloji dersi öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 400 8. sınıf öğrencisi ve 30 fen ve teknoloji dersi öğretmeni oluşturmuştur. Okullardan öğretmen ve öğrenci seçiminde oranlı küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veriler araştırmacı tarafından geliştirilen ve öğrencilere uygulanan Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı Anketi ve öğretmenlerle yapılan görüşmelerde kullanılan yarı yapılandırılmış sorulardan oluşan görüşme formu ile elde edilmiştir. Her iki veri toplama aracı için pilot uygulama yapılmıştır. Geliştirilen anketin güvenirlik katsayısı 0,88 bulunmuş olup, ayrıca uzman görüşleri ile geçerlilik analizi de yapılmıştır. Öğrencilerden elde edilen nicel verilerin analizi bilgisayar paket programıyla yapılırken, öğretmenlerden elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda fen ve teknoloji dersi laboratuvarlarındaki öğrenme ortamlarının yapılandırmacı yaklaşıma göre önemli eksiklikler taşıdığı görülmüştür. Bu eksiklikler genel olarak öğrencilere öğrenme sürecinde etkinlikleri kendilerinin yapmaları için yeterli fırsatın sunulmaması ve alınan kararlarda öğrencilerin yeterince etkili olmamaları, öğretmenlerin öğrenme sürecinde rehberlik açısından öğrenciler tarafından eksik görülmeleri, öğrencilerin bilime ilgilerini artırma konusunda laboratuvarın etkisinin yeterli olmamasıdır. Laboratuvarların fiziksel açıdan yeterli olmadığı, sınıfların kalabalık ve zamanın yetersiz olduğu da önemli bir bulgudur. Ayrıca öğretmenlerin çoğunun yaşamla ilişkili olan etkinlikleri araç-gereç eksikliği olmasına rağmen bu eksiklikleri gidermeye çalışarak yapmaya çalıştıkları sonucuna da ulaşılmıştır. Buna göre fen ve teknoloji öğretmenleri, laboratuvarlarda öğrencilerin ilgilerini daha çok önemseyerek onların öğrenme sürecinde daha aktif olmalarını sağlamaya, öğrencilerin motivasyonlarını yükseltmeye özen göstermelidirler. Bunun için fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin yapılandırmacı öğrenme ortamı tasarlanması konusunda daha etkili yetiştirilmesi, okullardaki laboratuvar ortamlarının yapılandırmacı anlayışa göre düzenlenmesi faydalı olacaktır.