Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı , Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Elif Can BULUT
Danışman: Nermin Gürhan
Özet:
Araştırma, lise öğrencilerinin ruh sağlığı hastalarına karşı tutum ve damgalamalarını ölçmek ve damgalamaya sebep olabilecek etkenleri araştırmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma, Bursa ilinin Nilüfer ve Yıldırım ilçelerine bağlı liseler arasından seçilen 9 lisede 03.02.20 ile 12.03.20 tarihleri arasında yürütülmüştür. Örneklemi 946 öğrenci oluşturmuş ve ‘Öğrenci Bilgi Formu’, ‘Psikolojik Yardım Alma Nedeniyle Sosyal Damgalanma Ölçeği’ ile ‘Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutum Ölçeği-Kısa Form’ kullanılarak veriler toplanmıştır. Çalışmadan elde edilen verileri değerlendirmek için SPSS 23 programı kullanılmıştır. Ölçeklerden elde edilen puanlar, ortalama ve standart sapma olarak sunulmuştur. Katılımcıların %51,4’ü kadın, % 48,6’sı erkek, %64,5’i Nilüfer ilçesinde konaklamakta, %49,1’inin aile gelir düzeyi orta, en sık görülen anne ve baba tutumu koruyucu tutum olduğu görülmektedir. Örneklemin %5,1’inin psikiyatrik bir bozukluğu olduğu, %10,2’sinin psikiyatrik bir tedavi aldığı, %9,4’ünün ailesinde psikiyatrik bir bozukluk olduğu ve %21,7’sinin akraba, arkadaş ya da komşularında psikiyatrik bir bozukluk olduğu saptanmıştır. PYAİTÖ ve PYANSDÖ ölçeklerin toplam puanları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır (p<0,001). Erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre, yardım almaya yönelik sosyal damgalanma algılarının daha yüksek olduğu ve yardım almaya ilişkin tutumlarının daha olumsuz olduğuna ulaşılmıştır. Gelir düzeyinin düşük olması, ilgisiz anne tutumu, psikiyatrik bozukluğu olanların ve psikiyatrik tedavi alanların psikolojik yardım almaya yönelik sosyal damgalanma algılarının daha yüksek olduğu görülmektedir. Özel lisede okuyan öğrencilerin, Nilüfer ilçesinde okuyan öğrencilerin ve ilgisiz baba tutumu algısına sahip olan öğrencilerin, psikiyatrik tedavi alanların ve ailesinde psikiyatrik bozukluğu olanların, diğer öğrencilere göre yardım alma tutumlarının daha negatif olduğu gözlenmektedir. Sonuç olarak damgalanmaya, toplumda bilinen yanlış tutum ve inanışlar sebep olmakla birlikte en temel sebep ise damgalanma konusunda eğitim ve öğretim sistemimizde yeterli bilgilerin yer almamasıdır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, damgalanmayla mücadelede psikolojik yardım alan kişiler hakkındaki önyargılar ve sosyal damgalama konusunda eğitimler düzenlenerek öğrencileri bilgilendirme çalışmaları yürütülmesi önerilir.
Anahtar Kelimeler : Ruhsal hastalık, damgalanma, lise öğrencileri, psikolojik yardım alma