Türkiye'de mevsimlik tarım işçileri: Temel eğitim sorunları ve çözüm önerileri; fındık tarımı örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: AHMET UZUNDERE

Danışman: MURAT GÜRKAN GÜLCAN

Özet:

Bu araştırmanın amacı, mevsimlik tarım işçiliğine giden ailelerin temel eğitim çağındaki çocuklarının çalışma koşullarından dolayı; eğitime erişim, okula devam, sağlık ve gelişim hakları bakımından nasıl etkilendiklerinin belirlenmesi ve yaşam koşullarını iyileştirmeye yönelik çözüm önerileri sunmaktır. Araştırma nitel olarak tasarlanmış ve araştırmada olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Şanlıurfa ve Diyarbakır illeri ile Şanlıurfaznın Siverek ilçesi ve Diyarbakırzın Çınar ilçesinde amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilen 11 okulda 28 okul yöneticisi 88 öğretmen ile bu illerden Ordu iline fındık toplamaya giden 150 mevsimlik tarım işçisi olmak üzere toplam 266 kişi ile görüşmeler gerçekleşmiştir. Toplanan veriler betimsel analiz ve içerik analizi teknikleriyle çözümlenmiştir. Araştırmada Mevsimlik Tarım İşçisi (MTİ) ailelerin çocuklarının eğitimde yaşadıkları zorluklar ele alınmaktadır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre mevsimlik tarım işçiliği mart ayında başlayıp kasım ayına kadar devam edebilmektedir. MTİ olarak çalışan aile fertlerinin tamamının bu işe katılması, ailenin bir üyesi olan zorunlu eğitim çağındaki çocukların okullarından uzak kalmalarına neden olmaktadır. Bu durum, eğitime devam etmesi gereken MTİ ailelerin çocuklarının, eğitimden mahrum kalarak mağduriyet yaşamalarına neden olduğu belirtilmiştir. Sonuç olarak mevsimlik tarım işçisi olarak çalışan aileler, tarım sektöründe işgücü ihtiyacının yoğun olduğu aylarda çalışmaktadır. Bu ayların bir bölümü okul eğitiminin yoğun olduğu aylarla çakışmaktadır. Bu durumda ailelerin çocuklarını okula gönderme ile MTİ olarak çalıştırma arasında bir tercih yapmaları gerekmektedir. Bu tercih, yoksulluk ve çaresizlik nedeniyle çocuklarını MTİ olarak çalıştırmadan yana olmaktadır