Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mehmet KARAKAŞ
Danışman: Nermin Gürhan
Özet:
İyileşme, devam eden hastalık belirtileriyle birlikte bireyin anlam ve amaçlar geliştirdiği, doyum
verici ve umut veren deneyimlerin olduğu bir süreci ifade etmektedir. Bu süreçte bireylerin
iyileşme durumlarının değerlendirilmesi oldukça önemlidir. Bu çalışma İyileşme Aşamaları
Ölçeği’nin Türkçe formunun ruhsal hastalığı olan bireylerde geçerlik ve güvenirliğini belirlemek
amacıyla metodolojik olarak yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini Bolu İzzet Baysal Ruh Sağlığı ve
Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesine başvuru yapan 300 birey oluşturmuştur.
Araştırmanın verileri “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “İyileşme Aşamaları Ölçeği (İAÖ-30)” ve “İyileşme
Değerlendirme Ölçeği (İDÖ)” ile toplanmıştır. Ölçeğin dil uyarlaması çeviri geri çeviri yöntemi ile
yapılmış, kapsam geçerliği ise uzman görüşü yöntemi ile değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde
tanımlayıcı istatistiksel metotlar (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma), korelasyon analizi,
Cronbach Alfa analizi ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Araştırmada kapsam geçerliği
indeksi 0,99, Kaiser-Meyer-Olkin değeri 0,914 ve Bartlett küresellik testi ki-kare değeri 5813,939
ve p<0,000 olarak tespit edilmiştir. Ölçeğin iç tutarlık analiz sonuçlarında faktör yüklerinin 0,51 ile
0,85 arasında, madde-toplam test korelasyon değerlerinin ise 0,41 ile 0,81 arasında değiştiği
belirlenmiştir. Ölçeğin alt boyutlarına ait Cronbach alfa değerleri Durağanlık alt boyutu için 0,888,
Farkındalık alt boyutu için 0,821, Hazırlık alt boyutu için 0,774, Yeniden Yapılanma alt boyutu
için 0,831 ve Gelişim alt boyutu için 0,923 olarak saptanmıştır. Yapılan doğrulayıcı faktör
analizinde χ2/Sd=1,096, GFI=0,902, AGFI=0,884, CFI=0,992, RMSEA=0,02, NFI=0,916,
IFI=0,992 olarak tespit edilmiştir. İDÖ ile Durağanlık alt boyutu arasında istatistiksel olarak
anlamlı negatif yönlü ve orta düzey bir ilişki olduğu (r=-0,633; p<0,01), Gelişim alt boyutu ile ise
istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü ve yüksek düzey bir ilişki (r=0,838; p<0,01) olduğu
saptanmıştır. Ölçeğin test tekrar test korelasyon sonuçlarının 0,967 ile 1,000, Cronbach alfa
değerlerinin ise 0,724 ile 0,922 arasında değiştiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak; İyileşme
Aşamaları Ölçeği’nin Türkçe formunun ruhsal hastalığı olan bireyler için geçerli ve güvenilir bir
ölçme aracı olduğu saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler : İyileşme aşamaları ölçeği, Ruhsal hastalık, İyileşme