Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yabancı Diller Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: ZHANAR BAIMBETOVA
Danışman: Cemal Çakır
Özet:
Bu çalışmanın temel amacı bir Kazakistan üniversitesinde lisans düzeyinde bir İngilizce Öğretmenliği Programını (İÖP) değerlendirmektir. Bu amaçla, mevcut çalışma, İÖP’nin öğrenciler, öğretim görevlileri ve mezunlar tarafından algılanan güçlü ve zayıf noktalarını belirlemeyi hedeflemektedir. Ayrıca, İÖP'nin geliştirilmesi için öğrencilerin, öğretim görevlilerinin, ve mezunların önerilerini almayı amaçlamaktadır. Bunların dışında, İÖP’nin programdaki öğretmen adaylarının beklentilerini ne ölçüde karşıladığını belirlemek de amaçlamaktadır. Son olarak, çalışma öğrencilerin dilsel, pedagojik, ve yönetsel edinçlerine yönelik derslerin dağılımı açısından iki örnek müfredatı inceleyerek Türkiye ve Kazakistan’daki İÖP'ler arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları keşfetmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada Peacock (2009) Değerlendirme Modeli kullanılmış, veriler; öğrenci anketi, öğretmen anketi, mezun anketi, öğrenci görüşmeleri, öğrenci kompozisyonları, öğretmen görüşmeleri, mezun görüşmeleri, ve doküman analizi yoluyla toplanmıştır. Çalışmaya 88 üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencisi, 19 öğretim görevlisi ve 21 mezun katılmıştır. Çalışma, Kazakistan İÖP'nin öğrenciler, eğitmenler, ve mezunlar tarafından algılanan çeşitli güçlü noktalarını belirlemiştir. Sonuçlar, İÖP'nin açıkça ifade edilmiş bir felsefeye, nitelikli öğretmenlere, ve öğretmen yetiştirmek ve öğrencilerin dil becerilerini geliştirmek için etkili bileşenlere sahip olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, öğrencilere hareketlilik programı sağlandığı tespit edilmiştir. Öte yandan, programın öğrenciler, öğretim elemanları ve mezunlar tarafından algılanan zayıf yönleri olarak, seçmeli derslerin olmaması ve özelleştirilmiş öğretim olanaklarının olmaması olarak belirlenmiştir. Öğretim ve dil becerisi bileşenleri nin etkili olduğu belirtilmiş, ancak öğrencilerin öğretme ve dil becerilerine yönelik derslere ayrılan saatlerin yetersizliği aktarılmıştır. İÖP'nin bir diğer zayıf noktası da farklı dil seviyelerindeki öğrenciler için yeterince etkili olmaması ve programda eğitim dili İngilizce olmayan bazı gereksiz derslerin yer almasıdır. İÖP'nin güçlü ve zayıf yönleriyle ilgili olarak öğrenciler, öğretim elemanları, ve mezunların programın iyileştirilmesine yönelik önerileri; daha çok metodoloji dersinin eklenmesi ve öğrencilerin dil ve öğretim becerilerine yönelik derslerin saatlerinin artırılması, öğretmenlik mesleği ile ilgili daha fazla seçmeli ders eklenmesi, bazı derslerin kaldırılması, ve anadili İngilizce olan öğretmenlerin işe alınması şeklinde olmuştur. Genel olarak, çalışmanın sonuçları, İÖP'nin öğrencilerin beklentilerini kısmen karşıladığını göstermektedir. Çalışma ayrıca pedagojik, dilsel ve yönetsel edinçlere yönelik derslerin dağılımı açısından Kazakistan ve Türkiye’deki üniversiteler arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları tespit etmiştir. Her iki müfredat, öğrencilerin dil edincini ele alan derslerin bulunması açısından benzerdir. Ancak bulgular, Türkiye’deki İÖP'nin, özellikle İngilizce öğretim metodolojisi dersleri açısından, Kazakistan’daki İÖP'ye göre öğretmen adaylarının pedagojik edincine yönelik çok daha fazla ders sunduğunu göstermektedir. Son olarak, katılımcılarda; sadece öğretmenlik derslerine yönelik değil, eğitim süresine, mezun olduktan sonra kazanılan niteliklere, mezunların çalışabilecekleri okul türlerine, mezuniyet için gereken toplam kredi sayısına, kariyer beklentilerine, ve staj süresine yönelik iki farklı tutumun olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: program değerlendirme, dil öğretmeni eğitimi, İngilizce öğretmenliği programı değerlendirmesi, Peacock (2009) modeli