Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: REFİKA YORULMAZ ÇAKMAK
Danışman: MEHMET ARHAN
Özet:Çölyak hastalığı(ÇH), genetik olarak yatkın kiĢilerde glüten aracılı inflamatuar yanıtın neden olduğu yaygın bir enteropatidir(4). Tanı, seroloji ve ince bağırsak biyopsisinin bir kombinasyonuna dayanmaktadır. Serum anti-doku transglutaminaz (tTG) antikorunun çölyak hastalığına özgüllüğü % 96-100 arasındadır. Tedavide glütenden kaçınmak, belirti ve semptomların gerilemesine yol açar(4, 24, 66). Glüten alımının tetiklediği T hücresi kaynaklı inflamasyon, çölyak hastalığında pro-inflamatuar sitokinlerin salınımına neden olur. Bu sitokinler Serum Amiloid A(SAA)' yı yükseltebilir, ancak bu hipotezi test eden çalıĢmalar eksiktir. Bununla birlikte, literatürde çölyak ile sistemik sekonder amiloidoz arasındaki iliĢki hakkında bildirilen vakalar vardır(77). Bu çalıĢmada esas olarak otoantikorların çölyak tanısı ve takibinde önemli olması nedeniyle tTG, diyet uyumuna, ÇH süresine göre SAA düzeylerinin anlamlı bir farklılık olup olmayacağını araĢtırmaktır. Yöntem: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji polikliniğine gelen 1 Haziran 2019 - 1 Aralık 2019 tarihleri arasında rutin kontrol amacıyla baĢvuran ve hastalar tarafından onam verilerek çölyak hastalığı tanılı 90 eriĢkin 64 hasta kabul edildi. Biyokimya anabilim dalınca SAA düzeyleri analiz yapılarak değerlendirildi. Hastalardan 1 kırmızı tüp fazla alındı. Alınan kan örneklerinden SAA immunonefelometre yöntemi ile çalıĢıldı. Veriler SPSS 22.0 paket programında değerlendirildi Bulgular: ÇalıĢmaya katılan hastalarda SAA düzeyi ile ÇH süresi>5 yıl, ek hastalığı bulunan, ileri yaĢ, D vitamin düzeyi <20‟ninn altındaki hastalarla anlamlı bulunmuĢtur. Antikor pozitif ya da negatif olmasıyla iliĢkili bulunmamıĢtır. Sonuç: ÇH süresi 5 yıldan fazla olan hastaların, hastalığın o anki aktivitesinden bağımsız olarak SAA düzeyi anlamlı yüksek saptanmıĢ olup, AA tipi amiloidoz geliĢimiyle alakalı olduğu düĢünülmüĢtür. ÇH süresi>5 yıl olan; ÇH‟de SAA yüksekliği açısından riskli gruplarda (D vitamin düzeyi <20 ng/mL, ileri yaĢ, komorbiditesi bulunan) hastalarda sekonder amiloidoz açısından yakın takip edilmelidir. D vitamini takviyesi mutlaka yapılmalıdır. Bu konuda daha geniĢ çaplı çalıĢmalara ihtiyaç vardır.