Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HÜSEYİN EMRE TEPEDELENLİOĞLU
Danışman: EMİN ERTUĞRUL ŞENER
Özet:Amaç: Bu çalışmada mekanik olarak oluşturulan tavşan osteoartrit modelinde eklem içi interlökin-1 antagonisti (anakinra) ve kortikosteroid (betametazon) uygulamasının diz eklem kıkırdağı üzerindeki etkilerinin incelemesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmada ortalama ağırlıkları 6000±100 gram olan 15 adet Yeni Zelanda soyu tavşan kullanıldı. Onbeş adet tavşan kullanılan deney, hayvanı sayısını azaltmak amacıyla sağ ve sol diz esas alınarak elde edilen 30 adet diz her bir grup 10 adet olmak üzere üç gruba ayrıldı. Tüm tavşan diz eklemlerine medial artrotomi ile girilerek ön çapraz bağ ve her iki menisküs kesildi ve medial femoral kondile kıkırdak soyma işlemi uygulandı. Dizde instabilite ve kıkırdak yük dağılımının bozulmasını takiben on ikinci haftada mekanik yöntemle osteoartrit oluşturuldu. Grup 1’de 10 adet tavşan diz eklemine herhangi bir ek işlem uygulanmadı. Grup 2’de 10 adet tavşan diz eklemine postoperatif 2. haftada 1 ml 30 G 8 mm 10’luk insülin enjektörleri ile 0,5 mg/kg Betametazon (Dipromed®, Koçak Farma, İstanbul, Türkiye) intraartiküler olarak enjekte edildi. Grup 3’te postoperatif 2. haftada 1 ml 30 G 8 mm 10’luk insülin enjektörleri ile 0,6 mg/kg Anakinra (Kineret™, SOBİ, Stockholm, İsveç) intraartiküler olarak enjekte edildi. 85 Deneklere 12 hafta sonunda 600 mg i.v. ketamin ve 5 mg/kg ksilazin ile ötenazi uygulandı. Aynı gün femur, tibia ve patella eklem yüzleri korunarak diz eklemi uygun seviyeden kesilerek çıkartıldı ve histopatolojik ve immünohistokimyasal inceleme uygulandı. Hematoksilen-eosin ile boyanan kesitlerde OARSI (Osteoarthritis Society Research International) kıkırdak histopatolojik derecelendirme sistemi kullanılarak skorlama yapıldı. IL-8 immünohistokimyasal boyanmayı takiben değerlendirme femur, tibia ve patella eklem kıkırdağında pozitif boyanan kondrosit sayısının diz eklemi toplam kondrosit sayısına oranlaması ile yapıldı. Araştırma verilerinin istatiksel analizleri SPSS-21.0 istatistik paket programı kullanılarakyapıldı.. Gruplar arasında bulguların istatistiksel farkı Bonferroni düzeltmeli Mann- Whitney U testi kullanılarak değerlendirildi. Bulgular: OARSI (Osteoarthritis Society Research International) osteoartrit kıkırdak hisopatoloji değerlendirme sistemi kullanılarak yapılan değerlendirmede grup 1’de Derece 2, grup 2 ve grup 3’te ise derece 0-1 olarak gözlendi. Il-8 immünohistokimyasal boyanma sonucu; grup 1 ‘deki boyanma yüzdesi grup 2 ve grup 3’e göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulundu. Grup 2 ve grup 3 karşılaştırıldığında ise grup 2’deki boyanma yüzdesinin grup’e göre istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulundu. Osteoblast aktivitesi incelendiğinde grup 2’nin osteoblast inhibisyonu grup 1 ve grup 3’e göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulundu Sonuç: Dizde instabilite ve yük dağılımının bozulması sonucunda oluşan osteoartritte eklem içi uygulanan betamatazon ve anakinra tedavisinin kondroprotektif ve hastalık progresyonunu yavaşlatıcı etkiye sahip olduğu 86 saptanmıştır. Ancak betamatozunun osteoblastik aktiviteyi inhibe edici özelliği nedeniyle anakinranın kemik rejenerasyonu üzerine etkisinin daha üstün olduğu gösterilmiştir. Hafif ve orta dereceli osteoartritlerde ve opere edilemeyecek hastalarda eklem içi anakinra uygulaması cerrahi dışı tercih edilebilecek ve kemik rejenerasyonuna katkı sağlayabilecek tedavi yöntemlerinden olduğu gösterilmiştir. Bununla beraber kondroprotektif etkilerinin insanda ispat edilmesi için ileri düzeyde klinik ve histopatolojik prospektif çalışmalara ihtiyaç vardır.