1316 H tarihli Maarif Salnamesine göre yabancı okullar ile gayrimüslim okullarında Türkçe eğitimi ve öğretimi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: TUĞBA ŞİMŞEK

Danışman: ÜLKER ŞEN

Özet:

Maarif salnameleri, 2. Abdülhamid Devriznde yayınlanan eğitim yıllıklarıdır. İçinde eğitimle ilgili pek çok bilgiyi barındırmaktadır. Osmanlı Devleti, çok uluslu bir yapıya sahip büyük bir devlettir. Pek çok etnik yapıyı içinde barındırması eğitim-öğretim hayatında da etkili olmuştur. Bu etki maarif salnamelerinde yabancı ve gayrimüslim okullar olarak karşımıza çıkmaktadır. Tarihin her döneminde ticari, ekonomik, bürokratik, eğitim v.b. sebeplerle yabancı dil öğretimi önemli bir yer teşkil etmiştir. Üç kıtaya hâkim Osmanlı Devletiznin dili olan Türkçe de yabancı dil olarak öğrenilmesi açısından cazip bir dildir. Tarihsel süreçte Türkçenin yabancı ve gayrimüslimlere nasıl öğretildiği konusuyla ilgili yeterli sayıda çalışmanın yapılmadığı görülmüştür. Bu alandaki açığı bir nebze de olsa kapatmak amacıyla ilk kez yayınlanan 1316 H (1899 M) tarihli maarif salnamesinde geçen Türkçe derslerini işleyiş, yöntem-teknik açısından değerlendirerek salnamede yabancı okullar ve gayrimüslim okulları olarak karşımıza çıkan okulları ele aldık. Araştırmamızın konusuna kaynaklık eden, o dönemdeki Osmanlı Devleti eğitim tarihini bir bütün olarak ele alan bu salnamenin, günümüz eğitim sistemine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.